Hình ảnh tác giả Đặng Minh Tuấn
Update Ngày 24/2/2025
CẬP NHẬT VỀ PI NETWORK
Từ hôm 20/2/2025, Pi Network đã chính thức được list lên sàn OKX, Bitget, Gate.io, Pionex và MEXC, có khá nhiều bạn đã vào tường nhà tôi comment, hỏi ý kiến đánh giá về việc này, và không ngạc nhiên khi cũng có nhiều pi thủ quá khích vào công kích hay đơm đặt trên tường nhà tôi. Tôi đăng bài viết này không phải đu theo trend mà xuất phát từ lời hứa với anh Vũ Quốc Tuấn (một Pi thủ kỳ cựu nhưng rất văn minh lịch sự) là khi nào Pi Network Open Mainnet tôi sẽ cập nhật và một phần nữa có khá nhiều phóng viên các báo lớn cũng liên hệ để phỏng vấn tôi về chủ đề này để làm rõ và cảnh báo các rủi ro có thể có, (họ cho biết nhiều chuyên gia ngại không lên tiếng vì không muốn bị pi thủ công kích). Bài viết này sẽ cập nhật và bổ sung chi tiết về Pi Network:
- Pi Network là gì và cơ hội làm giàu đổi đời?
- Ưu điểm và những tồn tại của Pi.
- Những điểm lưu ý với Pi thủ ở Việt Nam.
Các ý kiến của tôi trong bài viết này là xuất phát từ quan điểm cá nhân, không đại diện cho bất kỳ tổ chức nào và các phát biểu đều dựa theo hiện trạng thực tế, có đến đâu phản ánh đến đó.
Pi Network là gì và cơ hội làm giàu đổi đời?
Pi Network được thành lập vào ngày 14 tháng 3 năm 2019 (Pi Day) bởi một nhóm cựu sinh viên và sau này là giảng viên Đại học Stanford ở Mỹ, bao gồm Nicolas Kokkalis (Tiến sĩ Khoa học Máy tính) và Chengdiao Fan, trước đó tháng 12-2018 mobile app Pi Network đã được đưa lên các nền tảng Android và IOS. Sách trắng của PI Network viết rằng:
“Pi is the first digital currency for everyday people. Our Mission: Build a cryptocurrency and smart contracts platform platform secured and operated by everyday people. Our Vision: Build the world’s most inclusive peer-to-peer ecosystem and online experience, fueled by Pi, the world’s most widely used cryptocurrency”.
Tóm lại Pi Network tự đặt ra sứ mệnh: xây dựng đồng tiền mã hóa phổ biến nhất trên thế giới và nền tảng smart contract hàng ngày cho mọi người. Thực chất hệ thống Pi Network bao gồm mobile app Pi Network (như 1 ứng dụng ví của người dùng: chuyển nhận Pi Coin và điểm danh nhận thưởng Pi Coin) và mạng các Pi Node là các máy tính có cài phần mềm Pi Node (thực chất là các node dựa trên Stellar, một trong số nền tảng Blockchain cổ nhất, được fork ra từ Ripple vào năm 2014). Hiện nay có khoảng 60 triệu Pi thủ. Tổng cung của Pi Coin là 100 tỷ. Hiện tại số Pi Coin đã đào được thông báo trên Pi Explore khoảng 6.4 tỷ, số bị khóa là 4.8 tỷ và số hiện đang lưu thông là 1.6 tỷ Pi Coin. Suốt 6 năm qua các Pi thủ coi Pi Network là cơ hội có thể đổi đời, có thể giầu rất nhanh khi nó được lên sàn, thậm chí nhiều Pi thủ còn coi đây là cơ hội của cả dân tộc khi cả dân tộc đi đào Pi. Nhóm GCV (Global Consensus Value) được cho là 1 Pi có giá trị 314159 USD tức khoảng 7.2 tỷ VNĐ, trước khi lên sàn nhiều Pi thủ cũng từng kỳ vọng nó ít nhất cũng khoảng 10 USD. Khi tổng cung 100 tỷ Pi được đưa vào lưu thông toàn bộ thì nếu:
- Pi = 19 USD vốn hóa của Pi đã bằng Bitcoin (1900 tỷ USD).
- Pi = 314159K USD thì vốn hóa của Pi sẽ là 31,415,900 tỷ USD gấp 1148 lần GDP (Tổng sản phẩm quốc nội) của Mỹ năm 2023 (27,360 tỷ USD) và gấp 285 lần Global GDP (Tổng sản phẩm của toàn thế giới 109,970 tỷ USD- Theo báo cáo của World Economic Outlook 10/2024).
- Pi = 1 USD thì vốn hóa của Pi sẽ là 100 tỷ USD, Pi sẽ vượt qua BNB của Binance, và đứng thứ 5 trong xếp hạng của CoinMarketCap.
Tuy nhiên khi lượng Pi lớn đưa vào lưu thông giá sẽ thay đổi rất rất nhiều, hiện nay trong lưu thông mới chỉ có 1.6 tỷ Pi theo thống kê của Pi Network nhưng trên CoinMarketCap tổng hợp từ các sàn hiện có 1.33 tỷ Pi, nên cũng không thể đếm cua trong lỗ như các giả định ở trên. Hiện nay trên CoinMarketCap vốn hóa của Pi đang là 9.39 tỷ USD (23:30 ngày 23/2/2025) xếp hạng 3145 trong 10872 loại Coin và Token.
Một câu hỏi đặt là ai cũng có cơ hội và ai cũng đào thì tiền sẽ ở đâu ra cho mọi người? Nên nhớ rằng dự án Pi Network theo sứ mệnh chỉ là tiền mã hóa được dùng hàng ngày như một phương tiện thanh toán mà không phải là các dạng Utility Token, Security Token cũng không phải là Stablecoin và có tổng cung cố định nên về mặt lý thuyết nó sẽ không tạo ra các giá trị mới. Để hiểu rõ hơn bản chất của Pi và nhiều dự án khác tương tự chúng ta bắt đầu bằng khái niệm Zero-Sum Game, trong trò chơi này giá trị mới không tạo ra nhưng người này thắng thì sẽ có người khác thua và ngược lại.
Để minh họa cơ chế của Zero-Sum Game tôi sẽ mô tả một trò chơi như sau:
- Chủ trò (CT) tạo ra 1000 mảnh giấy, trên mỗi mảnh giấy ghi 1 Gi. Ban đầu có 2 người chơi (Game thủ – Viết tắt là Gi thủ).
- Chủ trò (CT) mỗi ngày sẽ điểm danh vào đầu ngày, Gi thủ khi nào hô “có tôi” thì CT sẽ phát cho 8 mảnh giấy tương đương 8 Gi, ai không điểm danh thì không được phát. Các Gi thủ muốn được phát nhiều Gi hơn thì phải lôi kéo thêm người chơi mới. Khi nào có 20 người chơi thì mỗi ngày lượng Gi được phát sẽ giảm đi 1 nửa tức 4 Gi, khi nào có 200 người thì lượng Gi sẽ giảm 1 nửa tiếp tức còn 2 Gi.
- Giai đoạn 1: CT phát các mảnh giấy (Gi) và các Gi thủ chỉ được nhận các Gi mà không chuyển cho người khác được.
- Giai đoạn 2: Cho phép các Gi thủ được trao đổ (gửi nhậni Gi). Gi thủ mới hoặc Gi thủ cũ muốn có Gi thêm thì có thể trả tiền thật để lấy các Gi của các Gi thủ cũ. Mức gia ban đầu là đồng thuận với nhau. Lúc này dòng tiền bắt đầu được đưa vào trò chơi, tiền thật này là của các Gi thủ (mới hoặc cũ). Khi nào càng có nhiều Gi thủ mới chấp nhận mua Gi và bắt đầu có lưu thông thì khi ấy tiền trong trò chơi bắt đầu được tích lũy gọi là vốn hóa. Các Gi ban đầu chưa có giá trị gì nhưng khi bắt đầu có người mua thì Gi bắt dầu có giá trị. Như vậy tiền được bơm vào là của những người sau muốn sở hữu Gi, trong quá trình mua bán trao đổi Gi, do giá biến động nên sẽ có người lãi và có người thua lỗ, nhưng tiền vẫn là của nhau, nó chỉ luân chuyển từ người này sang người kia mà thôi mà tiền mới không được sinh ra. Giả sử cả nước Việt Nam mà cùng đào Gi và trao đổi Gi thì tiền nó cũng chỉ luân chuyển từ người này qua người kia, chứ tổng thu nhập GDP không tăng lên được đồng nào, người nào giầu lên thì ắt phải có người khác nghèo đi chứ không có chuyện cả dân tộc giầu lên. Ai khôn thì thắng ai dại thì chết. Suy rộng ra cho toàn thế giới cũng tương tự, nếu người Việt khôn thì có thể hút được tiền của nước ngoài (lấy tiền từ người nước ngoài mua Gi), ngược lại cũng có thể dòng tiền lại chảy ngược ra nước ngoài.
- Giai đoạn 3: Cho phép mở kios đổi tiền được chỉ định, thay vì các Gi thủ trao đổi trực tiếp với nhau Peer-to-peer thì các Gi thủ mới cũng như cũ có thể mua bán công khai Gi ở các kios bằng nhiều loại tiền khác nhau. Khi có các kios xuất hiện thì có thể cho phép một lượng giao dịch lớn tập trung ở một vài chỗ vì thế tốc độ lưu thông và giao dịch sẽ tăng lên rất nhiều, khi này các cá voi, cá mập là những Gi thủ có sẵn một lượng Gi lớn hoặc có nhiều tiền có thể bơm xả Gi để tăng hay giảm giá Gi, từ đó tạo sóng để hớt váng và lướt ván. Lúc này trò chơi sẽ tuân thủ theo các quy luật cung-cầu cùng với các thủ đoạn nâng dìm giá, khác với thị trường chứng khoán, có cơ quan quản lý nhà nước tham gia quản lý và kiểm soát để bảo vệ người chơi khỏi các rủi ro từ việc lừa đảo hay thao tứng thị trường.
Tóm lại Zero-Sum Game là trò chơi khi tiền sẽ chỉ chuyển từ người này sang người kia, người này lãi thì người khác lỗ, tổng giá trị tạo ra của trò chơi luôn bằng 0.
Pi Network hiện tại cũng đang chỉ là Zero-Sum Game, vốn hóa là lượng tiền của người mới mua đổ vào để sở hữu Pi, nếu càng có nhiều người chơi thì số tiền vốn hóa chia ra càng nhiều mà mọi người bình quân sẽ có ít đi vì tổng thị trường chỉ có ngần ấy.
2. Ưu và những tồn tại của Pi Network
2.1 Ưu điểm:
Dễ tiếp cận và thân thiện với người dùng (khai thác trên điện thoại di động, miễn phí tham gia).
Pi có lượng thành viên rất lớn: hơn 60 triệu (thông tin chưa được kiểm chứng).
Cơ chế tỷ lệ thưởng hấp dẫn để lôi kéo thành viên mới.
Cộng đồng trung thành (đôi khi còn quá khích). Cộng đồng lớn và trung thành là điều kiện cần để dự án thành công.
Hạn chế gian lận thông qua KYC, để đảm bảo mỗi người chỉ có một tài khoản, giảm thiểu bot và gian lận. Điều này tăng tính minh bạch và bảo mật cho mạng lưới.
Pi dựa trên nền tảng Blockchain của Stellar là nền tảng tuy cũ nhưng Pi đã kế thừa được không chỉ nền tảng công nghệ mà cả cách thức vận hành của Stellar.
Dù chưa có Smart Contract nhưng Pi Network có thể kế thừa nền tảng Smart Contract Soroban của Stellar mới được tích hợp từ năm 2024.
Có cơ chế lock ví để hạn chế hiện tượng xả Pi để tránh việc rớt giá quá nhanh do lượng cung hạn chế.
2.2 Tồn tại của Pi Network
2.2.1 Quảng cáo quá mức và một số điểm không đúng sự thật, hứa hẹn quá mức:
a/ kỳ vọng là đồng tiền rộng rãi nhất trên thế giới: phần lớn các quốc gia không chấp nhận về mặt pháp lý, và nếu thực sự được áp dụng thì dòng tiền cả thế giới bị kiểm soát bởi 2 người là một điều rất khó chấp nhận. Tôi đã có bài viết phân tích kỹ về việc sử dụng đồng tiền chung và cả những cuộc chiến tranh xưa và nay có nguyên nhân từ việc áp đặt và phụ thuộc và việc sử dụng đồng tiền chung.
b/ Việc so sánh đào coin bằng điện thoại với đào Bitcoin và cho là ưu việt hơn là chưa đúng sự thật. Bản chất việc đào trên điện thoại chỉ là điểm danh và Airdrop chứ không phải như sách trắng đã viết: “the Pi Core Team set out to find a way that would allow everyday people to mine (or earn cryptocurrency rewards for validating transactions on a distributed record of transactions)”. Pi app tồn tại từ 12/2018 nhưng mãi đến 28/1/2021 mới có mạng testnet từ các Pi node, như vậy hơn 2 năm Pi app không có ví cũng không liên quan gì đến xác thực giao dịch, đơn giản là Blockchain lúc đó chưa có. Việc quảng cáo quá mức sẽ thu hút thêm nhiều thành viên và giữ chân họ ở lại, nhưng đã khiến họ không hiểu rõ bản chất và kỳ vọng quá mức.
2.2.2 Thông tin về PCT, CEO, CTO không rõ ràng, chỉ có liện hệ trên không gian mạng, không có thông tin liên hệ trực tiếp, không có pháp nhân chính thống được ghi trên web của dự án. Khi có vấn đề pháp lý khó liên hệ.
2.2.3 Lộ trình Roadmap không rõ ràng, lộ trình mở phụ thuộc vào cộng đồng, như vậy khi cộng đồng không đủ theo điều kiện thì dự án sẽ đợi không rõ kỳ hạn.
2.2.4 Rủi ro bảo mật dữ liệu cá nhân: không rõ các thức bảo vệ dữ liệu cá nhân của Pi thủ (giấy tờ và hình ảnh), không có các cam kết bảo vệ dữ liệu cá nhân. Có ý kiến cho rằng nhiều nền tảng như Facebook cũng thu thập thông tin cá nhân, nhưng Facebook không yêu cầu quá trình KYC qua cộng đồng và Facebook có pháp nhân và địa chỉ liên lạc rõ ràng để truy cứu. Năm 2021 có phân tích hành vi của Pi app đã chứng minh là toàn bộ contacts của người dùng bị đẩy về Server của Pi. Việc có thể bị rò rỉ thông tin và hình cá nhân có thể khiến kẻ xấu chiếm đoạn các tài khoản trên các nền tảng khác như Facebook hoặc lừa đảo qua định danh căn cước cá nhân như đã thấy rộ lên trong thời gian gần đây.
2.2.5 Chưa giữ đúng cam kết: Khi Open mainnet (network) sẽ mở mã nguồn, nhưng hiện tại vẫn chưa, khi OM có 100 ứng dụng trong hệ sinh thái, nhưng hiện vẫn chưa có đủ.
2.2.6 Pi app hay ví Pi còn thiếu tính năng và độ bảo mật chưa cao so với MetaMask hay Trust Wallet. Chưa có các tổ chức chuyển về Security review và audit mã nguồn về bảo mật như các dự án Blockchain khác.
2.2.7 Dự án thiếu tính minh bạch: thông tin chính thống về PCT hay dự án chưa rõ, chưa minh bạch mã nguồn, chưa minh bạch cách quản lý quỹ 100 tỷ, có Tokenomics nhưng thực hiện tỷ lệ phát thưởng như thế nào chưa rõ trong thực tế (dù trong sách trắng có ghi nhưng không có minh chứng là sẽ thực hiện đúng như sách ghi).
2.2.8 Hiện tại vẫn chưa có Smart Contract nên chưa thể hỗ trợ NFT, DeFi, Web3 đúng nghĩa.
2.2.9 Mô hình hiện tại quá tập trung, toàn bộ đang bị kiểm soát bởi vợ chồng Nicolas và PCT.
– 2.2.9.1 Đây là điểm tồn tại lớn nhất và cũng là rủi ro lớn nhất. Một nền tảng Blockchain an toàn phải là một nền tảng phi tập trung càng nhiều càng tốt và phải càng minh bạch càng tốt nhất là mã nguồn và cách quản lý quỹ. Khác với Bitcoin, Ethereum hay các Blockchain khác, Coin được tạo ra trong quá trình đào, còn Pi và cả Stellar ngay từ đầu đã phát hành 100 tỷ, PCT sẽ chia số Pi này vào các ví GAODAYUBCUWKJIMGV6NWZ2BBM6ONSDEQY34ILE6OHJ2BRKUKFD2V55VT với 20 tỷ cho PCT, và GBQQRIQKS7XLMWTTRM2EPMTRLPUGQJDLEKCGNDIFGTBZG4GL5CHHJI25 với 65 tỷ Pi để phát dần cho thành viên qua quá trình đào, các ví này lại có thể tạo ra các vi khác và chuyển Pi vào các ví theo cách mà chưa thể kiểm chứng được. Ví của PCT với 20 tỷ Pi ngày 31/12/2020 đã chia nhỏ ra 10000 ví khác mỗi ví có 2 triệu Pi, việc tách nhỏ ví này ra cũng chưa rõ để làm gì và sử dụng chúng như thế nào. Xem hình 2.
-2.2.9.2 Quan sát kỹ hình 2, đây là sao kê các ví quan trọng của Mainnet và Testnet do tôi bóc tách từ các thông tin giao dịch trên Explore của Pi chúng ta sẽ rút ra được nhiều kết luận quan trọng về sự tập trung và kiểm soát mạng lưới: PCT tùy ý có thể tạo ra các tài khoản (ví) và gán cho số dư bất kỳ mà không có smart contract để kiểm soát cũng như không có các tổ chức cộng đồng DAO (Decentralized Autonomous Organization) để vote trong việc quyết định sử dụng quỹ như thế nào. Đây là ý khi xưa tôi từng nói PCT có thể ban phát cho bất kỳ ai hay cho chính bản thân hay người nhà của mình một cách tùy ý mà không giám sát được, KYC của các ví cũng chỉ có PCT biết và không ai có thể biết.
– 2.2.9.3: Hiện tại PCT nắm trong tay 100-6.4 = 93.6 tỷ Pi, tức 93.6% tổng cung trong khi 60 triệu Users mới chỉ nắm được 6.4 tỷ Pi, trong số đó bị khóa 4.8 tỷ chỉ có 1.6 tỷ đang lưu thông tự do trên thị trường, như vậy cộng đồng dù rất đông đến hơn 60 triệu nhưng chỉ có quyền tham gia và tác động lên thị trường với 1.6% của toàn bộ tổng cung, PCT có thể âm thầm xả ra thị trường để điều tiết và kiểm soát toàn bộ thị trường với việc có thể tạo ra tài khoản và đẩy vào thị trường một cách tùy ý. Đây cũng là một điều khá nguy hiểm toàn bộ thế giới Pi Network đang bị kiểm soát với 2 người rõ danh tính là Nicolas và CFan và những người không rõ danh tính trong PCT.
-2.2.9.4: PCT còn có thể kiểm soát hệ thống, cấp phát thưởng qua Pi app, là phần mềm mobile trong ít nhất hơn 2 năm hoàn toàn là mô hình tập trung với server tập trung mà không có sao kê explore cũng như không có Blockchain. Quan sát hình 2, chúng ta thấy Mainnet bắt đầu hoạt động vào ngày 1/1/2021, trong khi Testnet bắt đầu hoạt động vào ngày 28/1/2021, trong sao kê ghi rõ quá trình hình thành các ví phân bổ lượng pi cho toàn hệ thống. Trong khi Pi app đã lên mạng từ 12/2018 rõ ràng trong thời gian này Pi app không hề có nối với Blockchain vì nó không tồn tại và bản thân Pi app cũng không có địa chỉ ví chính vì thế hồi năm 2021 tôi nhận xét là Pi app không có Blockchain cũng là vì lý do này, sau đó 1 thời gian trong năm 2021 Pi app mới có địa chỉ ví và mới nối đến testnet. Khi pi app thời kỳ đó thuần túy là app điểm danh và chia phát điểm thưởng, hoàn toàn đóng kín việc chia phát thế nào không ai kiểm soát do đó PCT hoàn toàn có thể chia cho ai tùy ý, kể cả bản thân hay người thân của mình. Nhiều khả năng vì không muốn ai giám sát việc chia này nên PCT không mở mã nguồn cũng không cung cấp sao kê Explore trong giai đoạn này.
-2.2.9.5: Hiện tại các Pi node chủ yếu cũng do PCT kiểm soát, trên trang web chính thống mới chỉ cho phép user cài Pi node cho Testnet. Có thông tin chưa chính thống rằng PCT mời một số thành viên cho phép tham gia cài node trên Mainnet nhưng các thông tin này không chính thống và chưa được kiểm chứng. Vì không được cài Pi node trên mainnet nên người dùng hoặc người nghiên cứu không có cơ hội tiếp cận đến dữ liệu thật của Blockchain. Hiện nay tuy có Explore trên trang web nhưng đấy chỉ là giao diện nối đến dữ liệu và bị kiểm soát ở phần mềm Explore, từ đó khả năng kiểm soát tính minh bạch cũng rất hạn chế hoặc rất mất thời gian để bóc tách từng giao dịch. Các phần mềm pi node cũng đóng cho đến bây giờ dù PCT đã hứa sau khi Open Mainnet sẽ Open cho cộng đồng giám sát tính minh bạch.
3. Lưu ý với Pi thủ Việt Nam
3.1 Làm rõ các phát biểu của tôi về Pi Network và Pi thủ ở Việt Nam:
Tôi không vơ đũa cả nắm, tôi không nhận xét một cách tổng quát về Pi thủ nói chung. Tôi cũng có bạn bè là Pi thủ, tôi cũng gặp gỡ nhiều Pi thủ văn minh lịch sự như anh Vũ Quốc Tuấn, bạn Victor Nguyễn… Nếu có tranh luận gay gắt với ai đó thì đó là với Pi thủ quá khích công kích cá nhân với từ ngữ vô văn hóa. Và thường tôi tranh luận ngay trong facebook trong tường nhà tôi và với những người cụ thể khi có tag họ vào. Nên làm ơn các pi thủ khác đừng cắt cụp các ảnh tranh luận cá nhân trong tường của tôi cắt bỏ ngữ cảnh để áp dụng tổng quát cho tất cả các pi thủ.
Dự án DFY không phải của tôi nên đừng mang nó ra để chỉ trích, tôi chỉ làm Security Audit các Smart Contract của dự án, tôi cũng không lôi kéo ai tham gia dự án này, vấn đề này tôi đã có trao đổi khá dài với CK Capital ngày hôm trước.
Tôi phát biểu và nhận xét về dự án theo trạng thái hiện tại vào thời điểm phát biểu. Nên Pi thủ hãy đừng lấy lời tôi nói vào năm 2021 để áp vào hiện trạng năm 2024 như Pi thủ nhà báo Hoàng Hải Vân như thế nó không có tính thời sự của nghề báo chí. Năm 2021 tôi phát biểu Pi app không có Blockchain thì như tôi đã nói ở trên vì nó chưa có địa chỉ ví và suốt hơn 2 năm testnet cũng chưa từng tồn tại. Tương tự như vậy khi tôi nói Pi chưa có Smart Contract thì nó không thể xây dựng được các hệ sinh thái DeFi, NFT, Metaverse và cả Web3. Khi nào Pi cập nhật được Smart Contract từ Stellar thì tôi sẽ cập nhật khi cần. Khi một cá nhân đang là trẻ con, chưa biết đi thì tôi không thể nói đó là một người trưởng thành vào thời điểm phát biểu được. Nhiều Pi thủ quá khích hay dùng thủ đoạn cắt cúp và không đúng thời điểm để công kích cá nhân tôi, nên hãy là các Pi thủ văn minh, tôi sẵn sàng chào đón.
Tôi chưa bao giờ nói Pi là dự án không thành công cả, thậm chí cách đây hơn 2 năm tôi đã từng phát biểu trong buổi Live Conference do Victor Nguyễn tổ chức rằng Pi Network hoàn toàn có thể thành công, trong lĩnh vực thị trường Crypto không thể nói trước được điều gì vì có quá nhiều yếu tố có thể tác động, suy cho cùng đến các dự án meme không có giá trị gì còn thành công. Chính vì ý này mà có vài Pi thủ thời đó còn nói tôi quay xe, cho nên các Pi thủ không nên thấy dự án thành công thì quay ra công kích và hả hê, vì tôi có khẳng định sai đâu.
Về nhận định ăn xin khi đào Pi, tôi nhắc lại ý ban đầu tôi không nói tất cả các Pi thủ là đi ăn xin, tôi nói ý này khi có Pi Thủ có nick là Tùng Cao nói tôi là tội đồ của dân tộc rồi cướp cơ hội của cả dân tộc trong 1 comment trong tường nhà tôi. Tôi nói rằng dân dộc này phát triển không phải chờ vào ban phát của ngoại bang. Nên đề nghi các Pi thủ đừng vận vào bản thân, tôi đang nói riêng với 1 cá nhân cụ thể, có tag người đó trong comment.
Về ý kiến làm mất cơ hội của người khác, tôi nhắc lại tôi phát biểu trong tường nhà tôi, tôi cũng chỉ nói sự thật có sao nói vậy, chứng minh cho nhận định này tôi đã viết ở trên. Tôi không khuyên ai đầu tư hay không đầu tư crypto nào hết, và nhắc lại ý cơ hội cho cả dân tộc như tôi đã phân tích ở trên, không có chuyện cả nước đi đào thì đều giầu lên vì người nào giầu lên thì ắt sẽ phải bằng tiền của một người đến sau hay một người nào khác, tổng tiền không sinh ra từ hệ thống.
Tôi sẽ chỉ tranh luận dựa trên cơ sở thực tiễn và hiện tại nên không trao đổi với ai nói chuyện bằng niềm tin trong tương lai, cái gì có thì hãy nói, tôi tôn trọng niềm tin nên tốt nhất đừng công kích vì điều đó, kiểu như không biết gì, không có tầm nhìn này nọ. Câu chuyện trong tương lai chưa thể nói trước được điều gì.
3.1 Khuyến nghị với nhà đầu tư hay tham gia dự án nói chung:
Trong thế giới Crypto (mọi người vẫn đang nói đó là miền tây hoang dã) không nên kỳ vọng quá nhiều, nhất là khi nó chưa được hỗ trợ bởi luật pháp.
Nên tìm hiểu càng kỹ càng tốt về dự án đầu tư. Trang bị các kỹ năng sử dụng phần mềm và ví, cập nhật các thủ đoạn tấn công và lừa đảo của Hacker. Cần hết sức thận trọng với cá dự án thiếu tính minh bạch và có nguy cơ bị kiểm soát tập trung, với các dự án tiềm ẩn nhiều nguy cơ rủi ro.
Khi dự án đã lên sàn lúc này cần rất rất thận trọng vì với các thủ đoạn bơm xả tạo sóng, các nhà đầu tư ở Việt Nam không cẩn thận có thể bị các cá voi lọc lõi ở nước ngoài hút hết dòng tiền chảy ra ngoài.
Nhà đầu tư có thể thành công, nhưng cũng có thể cũng thất bại nên hết sức cân nhắc.
Kết luận:
Bài viết này có thể khá dài nhưng tôi muốn viết kỹ có đầu có đuôi trong một bài viết để không phải nói đi nói lại nhiều lần. Chúc mừng các Pi thủ khi dự án đã được list sàn nhưng vẫn rất nhiều điều thách thức còn chờ phía trước, đây là bài viết cá nhân ai quan tâm thì đọc không quan tâm thì hãy block tôi hoặc đơn giản không đọc. Tôi không chị trách nhiệm về những quyết định của người đọc khi đọc bài viết này, bài viết chỉ mang tính tham khảo. Tôi sẵn sàng lắng nghe và trả lời các ý kiến phản biện nhưng chỉ với những người có văn hóa tranh luận và dựa trên cơ sở thực tiễn hoặc bằng chứng khoa học. Những ai công kích cá nhân với lời nói thiếu văn hóa tôi sẽ không trả lời và sẽ block ngay lập tức. Những Pi thủ không có ý kiến mà có thái độ cười cượt vô lối tôi cũng block khỏi tường nhà. Cũng qua bài viết này tôi cũng khẳng định tôi không thù ghét hay có xung đột lợi ích gì với các Pi thủ, tôi viết bài này do yêu cầu của nhiều người và cũng vì trách nhiệm của người làm về nghiên cứu và khoa học. Hy vọng qua bài viết này các bạn Pi thủ sẽ giải tỏa hay giảm được các hiểu lầm không đáng có.
Thân ái và chúc mọi người thành công trong các quyết định của mình.
Trích nguyên văn bài viết về Pi Network của tác giả Đặng Minh Tuấn Vietkey
Có nhiều bạn hỏi tôi đào PI có thành vàng như Bitcoin được không, hôm nay ngồi biên tút này để trả lời và biết đâu có thể giúp được cho ai đó hiểu hơn, bạn nào không tin tôi và luôn tin PI thì bỏ qua nhé (quyền của bạn), đừng tranh luận hay còm ở đây, vì tôi không có thời gian để trả lời và cũng không thích cãi nhau (quyền của tôi). Sau khi tìm hiểu, cài app, đọc white paper thì có thể nói có rất nhiều dấu hiệu là một dự án scam, lừa đảo.
Ngoài những bài đã viết (cả người nước ngoài lẫn trong nước) đã phân tích là dự án chưa có mã nguồn mở, chưa có mainnet, có nhiều dấu hiệu scam… Tôi chỉ bổ sung thêm mấy ý: Có nhiều bạn cho rằng đào PI đang không mất gì mà biết đâu một ngày nào đó sẽ có giá trị như Bitcoin thì sao. OK, bạn cứ việc tin, không ai đánh thuế hay ép buộc bạn cả nhưng:
a/ Cái chắc chắn các bạn sẽ mất: thông tin cá nhân (họ tên, số điện thoại hoặc facebook ID…, thông tin xác thực eKYC), mất thời gian, mất tài nguyên của điện thoại, và có thể mất thêm thông tin khác trong máy (vì app yêu cầu nhiều quyền can thiệp vào máy), mất công sức để lôi kéo người khác vào cái gọi là “vòng tròn tin tưởng” khá giống đa cấp.
b/ Cái bạn được: là ước mơ sẽ giàu lên vào 1 ngày nào đó (biết đâu đấy). Nhưng tôi thì không tin vì:
– Đến thời điểm này chưa có giao dịch nào được thực hiện, vậy thì đào có tác dụng gì? Đào là một quá trình để xác thực các giao dịch, mà chưa có ledger/blockchain chưa có giao dịch thì đào xác thực cái gì. Ngay cả cái xác thực dựa trên “vòng tròn tin tưởng” cũng là một khái niệm mơ hồ, không có bảo đảm toán học cho nó.
– Bạn có tài khoản nhưng không có private key, không có địa chỉ ví thì sau này làm sao mà bạn chuyển tiền hay tiêu tiền được, tiền mã hoá bao giờ cũng phải có private key mới tiêu được ạ, khác với loại ví điện tử như momo/zalopay… thì không cần private key vì những ví này không phải dựa trên blockchain.
– Tiền mà bạn đào được vì không có mainnet hay testnet không có chỗ nào để lưu (chưa có ledger hay blockchain) thì có nghĩa là tiền của bạn chỉ lưu ở mỗi máy của bạn hoặc trên server tập trung, mà trên server thì admin tha hồ thay đổi, họ muốn tạo ra bao nhiêu mà chẳng được, ai mà biết được (mã nguồn thì đóng), mà khi tiền đã như vỏ hến, muốn tạo ra bao nhiêu cũng được thì nó chẳng có giá trị gì.
– Một nguyên tắc bất di bất dịch trong blockchain là minh bạch, Mainnet cuối năm mới có thì thôi nhưng dự án hiện đã có app mobile (PI Network) và backend server thì tại sao không mở mã nguồn để cộng đồng xem xét? Tại sao phải đóng? Câu trả lời hiện vẫn chưa có. Với việc đóng mã nguồn ai sẽ là người kiểm soát liệu chủ dự án có tự thưởng cho mình hàng tỷ Pi hay không? Chúng ta có đào hàng trăm năm cũng không bằng 1 giây chủ dự án tự thêm số 0 vào tài khoản của mình.
– Cái mà chủ dự án PI được: thông tin cá nhân của 13 triệu người dùng, và 1 active user base lớn (ngày nào cũng phải vào điểm danh, và bắt tay với thần Thor). Có lượng người dùng lớn trong tay thì các bạn có thể hình dung kiếm tiền không khó như nào rồi đấy.
Tóm lại, bạn có quyền hàng ngày đi nhặt sỏi đá về nhà và có thể ước mơ đến ngày nào đó biết đâu đấy thế giới sẽ công nhận sỏi đá đó có giá trị như vàng, nhưng hãy cân nhắc những được mất tôi phân tích ở trên nhé.
————————————————-
GIẤC MƠ CHAPI
Tôi đã hỏi 1 câu mà lâu rồi chưa có ai trả lời được, nếu mã đóng thế này chủ dự án tự thưởng cho mình hàng tỷ PI, thì ai biết được?
Ngoài ra toàn bộ tiền của tất cả 13 triệu người đang nằm trong tay 1 hay 1 nhóm người kiểm soát, không ai kiểm soát được dự án của họ, cũng không có pháp luật nào bảo vệ cho người đào số tiền đó. Đến khi mở mã nguồn Mainnet thì các dữ liệu hay số Pi đã xào nấu trong thời gian đóng mã nguồn có ai biết được không?
Người đào ngày ngày cần mẫn cày view quảng cáo cho chủ dự án hàng năm trời cũng không bằng chủ dự án tự nảy số cho mình trong 1 giây.
——————————-
Anh Đặng Minh Tuấn Vietkey cập nhật quan điểm về Pi Network 27/3/2023
Sau khi có bài nói chuyện về Pi hôm thứ 6, có rất nhiều pi thủ từ người chuyên spa, bán bảo hiểm, môi giới bất động sản cho đến PGS. TS. nói như lên đồng rằng thì là tôi quay xe, tôi công nhận pi thành công, tôi thừa nhận pi là blockchain rồi ra đường không còn nói không nữa, hay tôi công nhận Stellar ưu việt, hay 22 tỷ đô cái gì đó khiến tôi tâm phục, rồi tôi xin lỗi vì sai lầm…
Công nhận rất nhiều pi thủ toàn muốn nghe cái họ muốn, thậm chí niềm tin của họ đã trở thành những điều vu khống. Tôi sẽ nói cho rõ thêm để khỏi mất công suy đoán:
1-Tôi không quay xe và không bao giờ quay xe. Tôi được nhiều người nhờ xem xét và đánh giá về pi cách đây 2 năm, tôi đánh giá nó theo hiện trạng và theo tiêu chí của một nền tảng Blockchain, do đó cũng giống như chấm thi, tôi buộc phải cho pi là 0 điểm, vì không phải là blockchain. Giống như trên lớp dù em học sinh có rất giỏi rất có tầm nhìn nhưng khi xem bài của em ấy thì rất tiếc vẫn phải cho em ấy 0 điểm. Lần sau chấm bài thì em ấy đã làm được hơn thì tôi sẽ cho em ấy 0.9 điểm vì em ấy đã làm được gần 1 điểm. Giống như Pi bây giờ chưa có smart contract thì chỉ là Blockchain 0.9, còn thua Bitcoin (vốn được coi là 1.0) chứ đừng nói Blockchain 2 hay Blockchain 3. Vậy là tôi có cập nhật chứ không phải quay xe, cái gì tích cực thì đánh giá đúng, cái gì còn thiếu cũng nói đúng hiện trạng. Bài talk vừa rồi cũng không phải tôi tự đề xuất mà bạn Victor đã mời tôi từ trước đó 1 tháng, tôi chẳng ngại gì về pi nên nhận lời thôi.
2- Tôi không khẳng định pi sẽ thành công cũng như pi sẽ thất bại, tôi chỉ nói không nói trước được điều gì. Doge coin chẳng có ưu việt gì, chẳng có hệ sinh thái gì vẫn thành công như thường mà.
3-Về ekyc của pi tôi có thể nói chưa rõ, tôi đã từng xem bạn bè làm thủ tục ekyc, nhưng tôi thấy ekyc của pi nó rất là kỳ vì dùng các user để kyc cho nhau dù có dùng 1 nửa là AI thì cũng vẫn không thể chính xác và vẫn có thể xẩy ra tiêu cực và dù sao vẫn lộ hình ảnh. Chúng tôi đã làm sản phẩm ekyc nhiều năm nay, ekyc của chúng tôi còn có khả năng đọc thông tin từ trong chip của căn cước công dân, ngoài ra chúng tôi còn có thể từ hình ảnh mang ra ekyc có thể tìm ra thông tin như facebook và một số thông tin khác. Chính anh Vũ Quốc Tuấn, một pi thủ kỳ cựu đã chứng kiến tận mắt các sản phẩm ekyc của chúng tôi. Lý do ekyc bằng mắt người sẽ nhanh hơn AI thì hoàn toàn là võ đoán, vì máy thường làm chuẩn và nhanh hơn người rất nhiều lần. Tôi không muốn tranh luận với bạn Chình nhiều về ekyc vì bạn ấy không phải chuyên gia về công nghệ ekyc hơn nữa cũng mất thời gian lan man thêm chứ không có chuyện tôi không biết gì về ekyc, bạn có tranh luận là thông tin bị che, nhưng tôi vẫn không chấp nhận kyc bằng mắt thịt vì vừa không chuẩn vừa vẫn lộ hình ảnh.
4- Tôi không phải anti-pi vì tôi không có ý định cố tình chống phá pi vì tôi không rảnh và nói thật là tôi không quan tâm vì tôi thấy công nghệ cũ và đặc biệt không có smart contract thì không thể có hệ sinh thái DeFi. Tuy nhiên bạn bè có hỏi thì tôi trả lời theo những gì tôi nhìn thấy, chấm hết. Một lần nữa tôi không quan tâm, và đặc biệt tôi không đón nhận tất cả các pi thủ vô văn hóa, nói năng bằng ngôn ngữ hạ đẳng, vu khống đơm đặt, còn những pi thủ văn minh lịch sự khi cần tham khảo hỏi về chuyên môn thì tôi vẫn sẵn sàng.
5- Với tất cả những pi thủ công kích tôi và đơm đặt, chê bai kiến thức của tôi về blockchain, nói thật tôi chỉ cười chứ chẳng cay cú gì đâu, vì tôi hiểu đa số những người lớn tiếng chê về tầm nhìn của tôi ấy họ chỉ có niềm tin chứ 1 nửa chữ blockchain cũng không hiểu, nửa chữ phần mềm hay smart contract cũng không biết. Bạn nào thực sự tự tin về trình độ hiểu biết chuyên môn thì hãy ra nói chuyện trực tiếp chứ đừng núp lùm chửi đổng, đàng hoàng như những người đàn ông thật sự nha, còn các bạn chỉ có niềm tin và tầm nhìn thì tôi sẽ từ chối vì rất mất thời gian của tôi, dù tôi vẫn tôn trọng các niềm tin ấy.
6-Có một số người nhờ tôi tiếp tục mổ xẻ về app pi network cũng như pi nodes, rất tiếc tôi đang bận chưa có dịp, tuy nhiên khi nào rảnh hơn và có nhiều người yêu cầu quá thì tôi cũng sẽ cân nhắc.
Thông tin tác giả: https://www.facebook.com/tuanvietkey
# Đặng Minh Tuấn
Xem thêm bài viết: Tìm hiểu kiến thức cơ bản về Pi Network
VNEconomics – Chúng tôi mong muốn đem tri thức khoa học, công nghệ, kinh tế đến với nhiều người Việt Nam. Đặc biệt là kiến thức về Blockchain & tiền mã hóa
