Ứng dụng công nghệ Blockchain trong Thị trường Trái phiếu

Những điểm chính

• Nghiên cứu cho thấy công nghệ blockchain có tiềm năng cải thiện hiệu quả, minh bạch và khả năng tiếp cận trong thị trường trái phiếu.
• Hiện tại, các ứng dụng bao gồm phát hành, giao dịch và thanh toán trái phiếu số, với nhiều thí điểm từ Ngân hàng Thế giới và các ngân hàng trung ương.
• Lợi ích bao gồm giảm chi phí, tăng tốc độ thanh toán và cải thiện bảo mật, nhưng vẫn còn nhiều thách thức như chi phí cơ sở hạ tầng và quy định pháp lý.
• Tương lai có thể chứng kiến sự tích hợp sâu rộng hơn, nhưng cần sự hợp tác toàn cầu để vượt qua các rào cản hiện tại.

Tổng quan bài viết

Blockchain, một công nghệ sổ cái phân tán, ghi lại các giao dịch một cách minh bạch, an toàn và không thể thay đổi. Trong thị trường trái phiếu, nó được sử dụng để phát hành, giao dịch và quản lý trái phiếu số, hứa hẹn cải thiện hiệu quả so với phương pháp truyền thống.

Ứng dụng Hiện tại

Hiện nay, nhiều tổ chức đã áp dụng blockchain trong thị trường trái phiếu như: Ngân hàng Thế giới, Ngân hàng Đầu tư Châu Âu (EIB), HSBC, Natixis Pfandbriefban,…Các thí điểm này cho thấy sự quan tâm ngày càng tăng trong việc áp dụng blockchain cho phát hành và giao dịch trái phiếu.

Lợi ích

Blockchain mang lại nhiều lợi ích tiềm năng:

• Hiệu quả và Tốc độ
• Minh bạch và Bảo mật
• Giảm Chi phí
• Khả năng Tiếp cận

Thách Thức

Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức:

• Vấn đề Quy định và Pháp lý
• Chi phí Cơ sở Hạ tầng và Rào cản Kỹ thuật
• Phân mảnh Thị trường
• Bảo mật và Tuân thủ

Tầm Nhìn Tương Lai

Nghiên cứu cho thấy tương lai của blockchain trong thị trường trái phiếu có thể chứng kiến sự chấp nhận rộng rãi hơn, với nhiều thí điểm và chương trình thử nghiệm. Sự tích hợp với hệ thống truyền thống có thể cải thiện các khía cạnh như thanh toán nhanh và minh bạch. Tuy nhiên, cần sự hợp tác toàn cầu để chuẩn hóa quy định và vượt qua các rào cản hiện tại.

Xem thêm: Tiền mã hóa là gì?

Phân tích Chi tiết về Ứng dụng Công nghệ Blockchain trong Trái phiếu

Giới thiệu

Blockchain, được giới thiệu lần đầu vào năm 1991 bởi Stuart Haber và W. Scott Stornetta, là một công nghệ sổ cái phân tán ghi lại các giao dịch trên nhiều máy tính, đảm bảo tính minh bạch, an toàn và không thể thay đổi (Blockchain Facts: What Is It, How It Works, and How It Can Be Used). Trong thị trường trái phiếu, công nghệ này được sử dụng để phát hành, giao dịch và quản lý trái phiếu số, hứa hẹn cải thiện hiệu quả so với phương pháp truyền thống, vốn thường phức tạp và phụ thuộc vào nhiều trung gian.

Thị trường trái phiếu toàn cầu hiện đạt khoảng 133 nghìn tỷ USD vào năm 2023, nhưng thị trường trái phiếu số dựa trên blockchain chỉ đạt khoảng 1,6 tỷ USD trong 18 tháng qua, cho thấy nó vẫn đang ở giai đoạn sơ khai (Digital bonds using blockchain vs traditional bonds). Tuy nhiên, với sự gia tăng các thí điểm và chương trình thử nghiệm, đặc biệt từ các ngân hàng trung ương và tổ chức tài chính lớn, tiềm năng tăng trưởng là đáng kể.

Ứng dụng Hiện tại

Các ứng dụng thực tế của blockchain trong thị trường trái phiếu bao gồm phát hành, giao dịch, thanh toán và mã hóa (tokenization). Dưới đây là một số ví dụ cụ thể:

• Phát hành Trái phiếu:
  • Ngân hàng Thế giới đã phát hành bond-i vào năm 2018, trái phiếu toàn cầu đầu tiên sử dụng DLT, với giá trị ban đầu 110 triệu AUD (khoảng 82,5 triệu USD) và sau đó thêm 50 triệu AUD (khoảng 37,5 triệu USD) vào năm 2019, do Commonwealth Bank of Australia sắp xếp (What Are the World Bank’s Blockchain-Based Bonds?).
  • EIB phát hành trái phiếu số đầu tiên trên blockchain công cộng vào năm 2021, trị giá 100 triệu EUR, hợp tác với Goldman Sachs, Santander và Societe Generale (EIB issues its first ever digital bond on a public blockchain).
  • HSBC phát hành trái phiếu số trị giá 1 tỷ HKD vào năm 2024, sử dụng nền tảng Orion dựa trên DLT, niêm yết trên Sở Giao dịch Chứng khoán Hồng Kông (HSBC, Zhuhai Huafa Group).
• Giao dịch và Thanh toán:
  • Natixis Pfandbriefbank phát hành trái phiếu bảo lãnh trị giá 100 triệu EUR trên blockchain SWIAT vào năm 2024, với DekaBank là nhà đầu tư (Natixis Pfandbriefbank issues first digital registered covered bond on the SWIAT blockchain).
  • AXA IM đầu tư 3 triệu EUR vào trái phiếu số của Slovenia vào tháng 12/2024, với thời gian thanh toán T+1, sử dụng nền tảng Neobonds và DL3S của Banque de France (AXA IM continues its initiatives to test blockchain technology).
• Mã hóa (Tokenization):
  • Siemens phát hành trái phiếu số theo Đạo luật Chứng khoán Điện tử của Đức vào tháng 9/2024, là một phần của các thử nghiệm của ECB và Bundesbank (Siemens remains a pioneer – Another digital bond successfully issued on blockchain).
  • KfW thử nghiệm trái phiếu số như chứng khoán mã hóa, thanh toán vào ngày 28/8/2024, sử dụng Giải pháp Kích hoạt của Bundesbank (KfW tests digital bond as crypto security).

Theo ICMA, có hơn 50 giao dịch sử dụng DLT được thanh toán với tổng giá trị 532 triệu EUR vào tháng 9/2024, trong khuôn khổ công việc thăm dò của Eurosystem, với 9 trường hợp sử dụng (Eurosystem exploratory work on DLT platforms).

Lợi ích

Blockchain mang lại nhiều lợi ích tiềm năng cho thị trường trái phiếu:

• Hiệu quả và Tốc độ:
  • Thanh toán có thể diễn ra ngay lập tức hoặc trong vài phút, so với 2-3 ngày làm việc với trái phiếu truyền thống (Digital bonds using blockchain vs traditional bonds).
  • Tự động hóa thông qua hợp đồng thông minh giảm quy trình thủ công và lỗi, như thanh toán lãi suất và cổ tức tự động (A blockchain-based framework for increased trust in green bonds issuance).
• Minh bạch và Bảo mật:
  • Tất cả giao dịch được ghi lại trên sổ cái minh bạch, giảm gian lận và tăng niềm tin, đặc biệt hữu ích cho trái phiếu xanh (A blockchain-based framework for effective monitoring of EU Green Bonds).
  • Tính phi tập trung giảm điểm thất bại duy nhất, tăng cường bảo mật.
• Giảm Chi phí:
  • Loại bỏ trung gian giúp giảm chi phí giao dịch, như phí cấu trúc ngân hàng truyền thống (How Blockchain Can Transform the Bond Market).
  • Quy trình được đơn giản hóa giảm chi phí hành chính, đặc biệt cho các nhà phát hành nhỏ hơn.
• Khả năng Tiếp cận:
  • Trái phiếu số có thể được sở hữu phân chia, mở rộng cơ hội cho nhà đầu tư nhỏ lẻ, với ngưỡng đầu tư tối thiểu thấp hơn (ví dụ: 1.000 USD so với 100.000 USD) (Digital bonds using blockchain vs traditional bonds).
  • Tiếp cận toàn cầu, không bị giới hạn bởi địa lý, với khả năng giao dịch 24/7.

Thách Thức

Mặc dù có nhiều lợi ích, việc áp dụng blockchain trong thị trường trái phiếu vẫn đối mặt với nhiều thách thức:

• Vấn đề Quy định và Pháp lý:
  • Các quy định khác nhau giữa các quốc gia gây phức tạp cho giao dịch xuyên biên giới, đặc biệt ở Mỹ, Châu Âu và Châu Á, nơi các cơ quan quản lý vẫn đang định nghĩa cách giám sát tài sản mã hóa (Digital bonds using blockchain vs traditional bonds).
  • Bất định pháp lý về quyền sở hữu và tính thực thi của hợp đồng thông minh, đặc biệt trong các khung pháp lý khác nhau (What Are the World Bank’s Blockchain-Based Bonds?).
• Chi phí Cơ sở Hạ tầng và Rào cản Kỹ thuật:
  • Cần đầu tư lớn vào cơ sở hạ tầng, với thị trường trái phiếu truyền thống trị giá 145 nghìn tỷ USD, khiến việc chuyển đổi tốn kém (What Are the World Bank’s Blockchain-Based Bonds?).
  • Nhiều bên tham gia thiếu kỹ năng IT và hệ thống để xử lý tài sản dựa trên blockchain, với lo ngại về sự ổn định và khả năng mở rộng (The Role of Blockchain for the European Bond Market).
• Phân mảnh Thị trường:
  • Sự tồn tại của nhiều nền tảng cạnh tranh, như Neobonds, SWIAT, và Orion, gây khó khăn cho sự chuẩn hóa và khả năng tương tác (Digital bonds using blockchain vs traditional bonds).
  • Thanh khoản hạn chế do nhà đầu tư đối mặt với rào cản pháp lý và khung quy định đang phát triển.
• Bảo mật và Tuân thủ:
  • Cân bằng giữa minh bạch và yêu cầu bảo mật, đặc biệt dưới các quy định như GDPR, với lo ngại về quyền riêng tư so với minh bạch (The Role of Blockchain for the European Bond Market).
  • Rủi ro công nghệ, như lỗi trong hợp đồng thông minh, có thể bị khai thác (Crypto Bonds: How Blockchain is Changing Fixed-Income Markets).

Tầm Nhìn Tương Lai

Tương lai của blockchain trong thị trường trái phiếu có tiềm năng lớn, với nhiều xu hướng và dự đoán:

• Tăng cường Chấp nhận:
  • Nhiều tổ chức tài chính và ngân hàng trung ương, như ECB và MAS, đang thử nghiệm blockchain cho hoạt động trái phiếu, với các chương trình như Global-Asia Digital Bond Grant Scheme (G-ADBGS) của MAS, có hiệu lực đến ngày 31/12/2029 (MAS launches Global-Asia Digital Bond Grant Scheme).
  • Các sandbox quy định và thí điểm, như ở Colombia với trái phiếu blockchain đầu tiên vào năm 2022, đang mở đường cho sự chấp nhận rộng rãi (IDB Group and Davivienda Bank announced the issuance of Colombia’s first blockchain bond).
• Tích hợp với Hệ thống Truyền thống:
  • Blockchain có thể tồn tại song song với hệ thống truyền thống, cải thiện các khía cạnh như thanh toán và minh bạch, với các nền tảng như Euroclear’s D-FMI hỗ trợ kết nối với hệ thống thanh toán truyền thống (EIB issues its fifth digital bond).
• Đổi mới Sản phẩm Tài chính:
  • Các công cụ tài chính mới, như trái phiếu xanh mã hóa, có thể tận dụng khả năng của blockchain để theo dõi và minh bạch, đặc biệt trong tài trợ dự án thân thiện với môi trường (A blockchain-based framework for effective monitoring of EU Green Bonds).
• Hợp tác Toàn cầu:
  • Sự chuẩn hóa quy định và khung pháp lý là cần thiết, với các tổ chức như ICMA và ESMA đang dẫn dắt, để vượt qua rào cản hiện tại, đặc biệt trong việc chuyển sang thanh toán T+1 vào mùa thu 2027 tại Châu Âu (Digital bonds using blockchain vs traditional bonds).

Bảng Tổng hợp Các Ứng dụng và Thách Thức

Dưới đây là bảng tổng hợp các ứng dụng chính và thách thức liên quan đến blockchain trong thị trường trái phiếu, dựa trên các nguồn nghiên cứu:

Kết luận

Nghiên cứu cho thấy blockchain có tiềm năng cải thiện hiệu quả, minh bạch và khả năng tiếp cận trong thị trường trái phiếu, với nhiều thí điểm và ứng dụng thực tế từ các tổ chức lớn. Tuy nhiên, các thách thức như chi phí, quy định và kỹ thuật cần được giải quyết để đạt được sự chấp nhận rộng rãi. Tương lai có thể chứng kiến sự tích hợp sâu rộng hơn, đặc biệt với sự hợp tác toàn cầu và chuẩn hóa, mở ra cơ hội mới cho thị trường tài chính.

Tài liệu tham khảo

• What Are the World Bank’s Blockchain-Based Bonds?
• Digital bonds using blockchain vs traditional bonds
• Tracker of New FinTech Applications in Bond Markets
• The Role of Blockchain for the European Bond Market
• How Blockchain Can Transform the Bond Market
• EIB issues its first ever digital bond on a public blockchain
• HSBC supports Zhuhai Huafa Group to issue its first digital bond
• Natixis Pfandbriefbank issues first digital registered covered bond
• AXA IM continues its initiatives to test blockchain technology
• Siemens remains a pioneer – Another digital bond successfully issued
• KfW tests digital bond as crypto security
• Eurosystem exploratory work on DLT platforms
• A blockchain-based framework for increased trust in green bonds issuance
• A blockchain-based framework for effective monitoring of EU Green Bonds
• Crypto Bonds: How Blockchain is Changing Fixed-Income Markets
• MAS launches Global-Asia Digital Bond Grant Scheme
• EIB issues its fifth digital bond
• Blockchain Facts: What Is It, How It Works, and How It Can Be Used