Tóm tắt: Bài viết này nghiên cứu về lưu trữ dữ liệu phi tập trung được đại diện bởi công nghệ blockchain và những ứng dụng tiềm năng của nó vào quản lý chuỗi cung ứng và logistics bền vững. Mặc dù lợi ích của blockchain được tìm hiểu rộng rãi nhất ở ngành tài chính, nhưng những thách thức lớn trong lĩnh vực logistics, chẳng hạn như chậm trễ đơn hàng, hư hỏng hàng hóa, lỗi khi nhập nhiều dữ liệu cũng được giảm thiểu thông qua áp dụng blockchain. Nghiên cứu này sẽ đánh giá toàn diện về xu hướng đang gia tăng của việc triển khai công nghệ blockchain ở ngành quản lý chuỗi cung ứng và logistics.
Từ khóa: blockchain; logistics; internet of things; big data
1. GIỚI THIỆU
Chuỗi cung ứng là một quá trình phân phối hàng hóa phức tạp. Chuỗi cung ứng bao gồm nhiều giai đoạn, đi qua nhiều vị trí địa lý và được thực hiện bởi nhiều cá nhân, tổ chức, cũng như sử dụng nhiều phương tiện vận chuyển và phương thức thanh toán, do đó việc mua sắm vật tư tốn nhiều thời gian. Chuỗi cung ứng truyền thống như chúng ta thấy thì thường rất phức tạp và dễ dẫn đến sự thiếu minh bạch, các bên liên quan tham gia vào quy trình quản lý chuỗi cung ứng mong muốn áp dụng công nghệ blockchain để tăng cường tính hiệu quả, bền vững (Yli-Huumo, 2016). Tiền mã hóa là một ứng dụng đặc trưng của công nghệ blockchain nên đa số mọi người khi nghĩ đến blockchain thì thường liên tưởng đến các loại tiền điện tử (tiền mã hóa), tuy nhiên phạm vi ứng dụng của nó có thể lớn hơn đáng kể. Blockchain là một cuốn sổ cái phân tán (distributed ledger), dữ liệu trên đây là minh bạch và không thể thay đổi nên mọi người có thể theo dõi hợp đồng, lô hàng và dữ liệu tài chính được ghi trên đó. Blockchain giúp hoạt động chuỗi cung ứng sẽ minh bạch và hiệu quả hơn ở tất cả các quy trình logistics, từ lưu trữ đến giao hàng và thanh toán. Ngoài việc tăng tính minh bạch và bảo mật đạt được thông qua blockchain, có thể tăng tốc luồng hàng hóa vật lý (Lindman, 2017). Kết quả cuối cùng của ứng dụng này là một dịch vụ hài lòng hơn cho người dùng cuối. Công nghệ blockchain có thể tạo ra các dịch vụ logistics mới. Do còn tương đối mới, blockchain vẫn còn những lỗ hổng và thách thức (Berke, 2018).
Bài viết này nghiên cứu các khả năng của công nghệ blockchain và các ứng dụng của nó, đặc biệt nhấn mạnh vào công nghệ blockchain trong logistics. Cần nhấn mạnh rằng không có tài liệu nào có thể giải thích toàn diện về ứng dụng độc quyền của các nguyên tắc công nghệ blockchain trong logistics vì đây là lĩnh vực khá mới mẻ. Mục tiêu của bài báo này là khám phá khả năng sử dụng công nghệ blockchain trong các quy trình logistics, để xác định tác động của công nghệ blockchain đối với tính minh bạch của doanh nghiệp và lý do tại sao việc triển khai công nghệ blockchain trong mọi phần của chuỗi cung ứng lại quan trọng.
2. CÔNG NGHỆ BLOCKCHAIN
Công nghệ blockchain dựa trên một phương pháp chưa biết nhiều trước đây là chúng ta có thể cùng nhau tạo và duy trì bất kỳ cơ sở dữ liệu nào trên cơ sở phân phối đầy đủ, trong đó tính chính xác và đầy đủ của giao dịch được xác thực bằng cách sử dụng sự đồng thuận của những người xác minh độc lập. Ý tưởng đằng sau công nghệ blockchain có thể bắt nguồn từ năm 1991, khi Stuart Haber và W. Scott Stornetta xuất bản công trình của họ về blockchain được bảo mật bằng mật mã. Năm 1992, họ kết hợp cây Merkle vào thiết kế cho phép thu thập nhiều tài liệu vào một khối. Công nghệ blockchain đã đạt được tầm quan trọng vào năm 2008 khi Satoshi Nakamoto xuất bản sách trắng Bitcoin (Haber, 1991; TechBullion, 2018; Moller, 2019)
Hệ thống hoạt động theo cách một bản sao của cơ sở dữ liệu hoặc một phần bản sao của nó được phân phối cho mỗi bên và sau đó mỗi bên có thể thực hiện các thay đổi đối với cơ sở dữ liệu theo các quy tắc được chấp nhận chung. Những thay đổi được thực hiện bởi các bên khác nhau được thu thập và lưu trữ trong cơ sở dữ liệu theo định kỳ dưới dạng các gói đi kèm được gọi là ‘khối’ (Mattila, 2017).
Có ba ưu điểm chính của blockchain so với các công nghệ khác: (1) ẩn danh và tham gia miễn phí, nghĩa là các bên liên lạc có quyền truy cập miễn phí; (2) dữ liệu đã gửi không thể thay đổi và đặc biệt, đảm bảo tính toàn vẹn không được cung cấp bởi bất kỳ bên tập trung nào, mà là sự đồng thuận của toàn bộ mạng; và (3) dữ liệu đã xuất bản không thể bị xóa, nghĩa là không có tổ chức nào có thể áp dụng kiểm duyệt đối với dữ liệu đã xuất bản. Vì blockchain là bất biến, nên hầu như không thể thay đổi các thông điệp bí mật và việc nhúng thông tin bí mật là rất nhạy cảm (Partala, 2018).
Để hiểu rõ hơn, blockchain được định nghĩa như sau: “blockchain là một cơ sở dữ liệu phân tán, được chia sẻ và thống nhất trên một mạng ngang hàng. Nó bao gồm một chuỗi các khối được liên kết, lưu giữ các giao dịch có dấu thời gian được bảo mật bằng mật mã khóa công khai và được cộng đồng mạng lưới xác minh. Khi một yếu tố được thêm vào blockchain, nó không thể bị thay đổi, biến blockchain thành một bản ghi bất biến về hoạt động trong quá khứ” (Seebacher, 2017; Francisco, 2018)
Khi khối đầy, các nút đồng thời thực hiện Proof-of-Work (bằng chứng công việc) các phép toán khó giải nhưng giải pháp chính xác của nó rất dễ xác minh. Các hoạt động toán học này là không thể thiếu đối với hoạt động của hệ thống, vì chúng buộc các nút xác minh phải sử dụng sức mạnh xử lý và sẽ bị lãng phí nếu chúng bao gồm bất kỳ giao dịch gian lận hoặc không hợp lệ nào. Nút đầu tiên thành công trong việc giải quyết vấn đề Proof-of-Work sẽ phát giải pháp, cùng với khối giao dịch, tới tất cả các nút khác. Các nút có thể xác minh tính chính xác của các giao dịch và giải pháp một cách nhanh chóng và tiết kiệm chi phí, đồng thời khi 51% sức mạnh xử lý của mạng bỏ phiếu phê duyệt một khối, các nút bắt đầu ghi lại các giao dịch mới vào một khối mới, sửa đổi chúng cho tất cả các khối trước đó (CoinMarketCap, 2018).
Công nghệ blockchain giải quyết vấn đề chi tiêu gấp đôi với sự trợ giúp của mật mã khóa công khai, theo đó mỗi người dùng được chỉ định một khóa riêng và khóa chung được chia sẻ với tất cả những người dùng khác. Ý tưởng chính của blockchain là một cơ sở dữ liệu phân tán bao gồm các bản ghi giao dịch được chia sẻ giữa các bên tham gia. Mọi giao dịch đều được xác minh bởi sự đồng thuận của hầu hết những người tham gia trong hệ thống, khiến các giao dịch gian lận không thể vượt qua xác minh tập thể. Sau khi một bản ghi được tạo và chấp nhận bởi blockchain, nó không bao giờ có thể bị thay đổi (Zhao, 2016).
Điều này cho phép tạo ra một dấu thời gian điện tử được tạo chung mà tất cả những người tham gia có thể tin tưởng, ngay cả khi họ không tin tưởng lẫn nhau. Theo cách này, thật dễ dàng để xác minh nguồn gốc và tính chính xác của thông tin bất kể nguồn gốc của nó. Không cần trung gian bên ngoài (chẳng hạn như máy chủ tập trung) được tất cả các bên tin cậy để xác thực dữ liệu (Seebacher, 2017).
Cơ chế hoạt động này bao gồm ba thuộc tính quan trọng nhất của blockchain: minh bạch, phi tập trung và bảo mật, như thể hiện trong Hình1.
Hình 1.Các thuộc tính cơ bản của blockchain (Hackius, 2017)
Hệ thống phi tập trung vì mạng hoàn toàn do các thành viên của nó điều hành mà không cần dựa vào cơ quan trung ương hoặc cơ sở hạ tầng tập trung để thiết lập niềm tin. Để thêm một giao dịch vào sổ cái, giao dịch phải được chia sẻ trong mạng ngang hàng (P2P) của blockchain. Tất cả các thành viên giữ bản sao sổ cái cục bộ của riêng họ. Nó được xác minh bởi vì các thành viên ký các giao dịch bằng cách sử dụng mật mã khóa công khai trước khi chia sẻ chúng với mạng. Do đó, chỉ chủ sở hữu khóa riêng tư mới có thể khởi tạo chúng. Các thành viên có thể minh bạch và ẩn danh vì các khóa không được liên kết với danh tính trong thế giới thực. Nó là bất biến thông qua thuật toán đồng thuận của nó; một hoặc nhiều giao dịch được nhóm lại với nhau để tạo thành một khối mới. Tất cả các thành viên của mạng có thể xác minh các giao dịch trong khối. Nếu không đạt được sự đồng thuận về tính hợp lệ của khối mới, thì khối đó sẽ bị từ chối. Tương tự như vậy, nếu có sự đồng thuận rằng các giao dịch trong khối là hợp lệ, thì khối đó sẽ được thêm vào chuỗi. Một hàm băm mật mã được tạo cho mỗi khối. Mỗi khối không chỉ chứa hồ sơ giao dịch mà còn chứa hàm băm của khối trước đó. Điều này tạo ra sự phụ thuộc lẫn nhau của các khối liên kết với nhau thành một chuỗi – blockchain. Việc thay đổi một giao dịch trên blockchain sẽ không chỉ yêu cầu thay đổi các bản ghi cục bộ trên hầu hết các thiết bị của các thành viên mạng mà còn thay đổi hàm băm mật mã của mọi khối trong chuỗi. Mỗi khối không chỉ chứa hồ sơ giao dịch mà còn chứa hàm băm của khối trước đó. Điều này tạo ra sự phụ thuộc lẫn nhau của các khối liên kết với nhau thành một chuỗi – blockchain. Việc thay đổi một giao dịch trên blockchain sẽ không chỉ yêu cầu thay đổi các bản ghi cục bộ trên hầu hết các thiết bị của các thành viên mạng mà còn thay đổi hàm băm mật mã của mọi khối trong chuỗi (Hackius, 2017). Mỗi khối không chỉ chứa hồ sơ giao dịch mà còn chứa hàm băm của khối trước đó. Điều này tạo ra sự phụ thuộc lẫn nhau của các khối liên kết với nhau thành một chuỗi – blockchain.
Nói chung, rõ ràng là chức năng sổ cái giao dịch phi tập trung được triển khai thông qua công nghệ blockchain có thể được sử dụng không chỉ cho tiền điện tử mà còn để đăng ký, xác nhận và chuyển nhượng bất kỳ loại hợp đồng và tài sản nào. Rõ ràng, cách tiếp cận như vậy có thể được áp dụng một cách có lợi trong nhiều tình huống ứng dụng và lĩnh vực công nghiệp, từ logistics đến tài chính, chăm sóc sức khỏe hoặc thậm chí là một khung giao tiếp để hỗ trợ các ứng dụng Trí tuệ nhân tạo (AI). Ví dụ: các hồ sơ công khai như đăng ký xe hoặc giấy chứng nhận kết hôn có thể được chuyển sang các blockchain phù hợp. Công nghệ blockchain thực sự cho phép tạo và quản lý hợp đồng thông minh (Szabo, 2017). Hợp đồng thông minh đại diện cho việc thực hiện một thỏa thuận hợp đồng, có các điều khoản pháp lý được chính thức hóa thành mã lập trình và được xác minh thông qua mạng lưới blockchain (Wright, 2017). Thật vậy, các hợp đồng này được xác định thông qua mã và được thực thi hoặc thi hành bởi mã mà không cần bên thứ ba đáng tin cậy. Một ví dụ về hợp đồng thông minh là việc thực thi đặt cược giữa hai người dùng về mức độ ẩm tối đa vào ngày mai. Vào ngày hôm sau, hợp đồng được tự động hoàn thành bởi một chương trình phần mềm kiểm tra mức độ ẩm được cung cấp bởi dịch vụ thời tiết đủ tiêu chuẩn hoặc một số cảm biến nhất định, như đã nêu trong chính hợp đồng, đọc và chuyển tiền từ tài khoản của người thua sang tài khoản của người thắng (Romano, 2017).
Blockchain giải quyết một vấn đề khó nắm bắt về mạng bằng cách cho phép các giao dịch không phụ thuộc vào cơ quan tập trung. Các giá trị, hàng hóa và quyền có thể được trao đổi mà không cần các tổ chức trung tâm. Các giao dịch như vậy được xác minh, giám sát và thực thi bằng công nghệ blockchain (Faioli, 2017). Nó cung cấp sự tự tin cho tất cả mọi người tham gia vào quá trình này.
Loại công nghệ này thay đổi cách thức thực hiện các giao dịch – một hệ thống phi tập trung, không sử dụng hệ thống tập trung (ngân hàng, công ty, v.v.). Trong công nghiệp, các giao dịch công nghệ blockchain có thể được bắt đầu và thực hiện trực tiếp “từ ngang hàng đến ngang hàng”. Kết quả là, các công ty trong ngành có thể cắt giảm chi phí và tăng tốc các quy trình; chúng trở nên linh hoạt hơn, vì nhiều tác vụ thủ công trước đây được thực hiện tự động thông qua hợp đồng thông minh (Radziwill, 2018).
Một lời hứa chính của blockchain là tạo ra sự minh bạch – mọi thành viên của mạng đều có quyền truy cập vào cùng một dữ liệu, cung cấp một điểm trung thực duy nhất. Đây có thể là lợi ích quan trọng nhất của công nghệ blockchain trong ngành logistics. Blockchain có thể được áp dụng trong nhiều lĩnh vực trong tương lai (Giungato, 2018).
3. KHẢ NĂNG SỬ DỤNG CÔNG NGHỆ BLOCKCHAIN
Công nghệ blockchain có thể được sử dụng một cách thuận lợi trong các lĩnh vực khác nhau, từ tài chính đến các ứng dụng xã hội tổng quát hơn (Czepluch, 2018).
Zyskind và cộng sự (2018) đề xuất một hệ thống quản lý dữ liệu cá nhân phi tập trung để đảm bảo quyền sở hữu của người dùng đối với dữ liệu của họ. Hệ thống này được thực hiện trên blockchain. Họ đã cải thiện hiệu quả của blockchain bằng cách sử dụng lưu trữ dữ liệu ngoài chuỗi và xử lý nặng trong đó blockchain có khả năng cải thiện tính bảo mật của dữ liệu nhạy cảm về quyền riêng tư. Các tác giả đã đề xuất một hệ thống quản lý dữ liệu cá nhân phi tập trung để đảm bảo quyền sở hữu của người dùng đối với dữ liệu của họ. Lần đầu tiên, người dùng có thể chia sẻ dữ liệu của họ với quyền riêng tư được đảm bảo bằng mật mã. Chỉ các tham chiếu đến dữ liệu và các tác vụ xử lý nhẹ mới được xử lý trong blockchain. Hệ thống có thể bảo vệ dữ liệu trước các vấn đề về quyền riêng tư này bằng cách sử dụng ba biện pháp bảo vệ: (1) quyền sở hữu dữ liệu, (2) tính minh bạch và khả năng kiểm tra của dữ liệu và (3) kiểm soát truy cập chi tiết (Conti, 2018).
Blockchain đầu tiên được áp dụng trong lĩnh vực tài chính để làm cơ sở cho tiền điện tử Bitcoin. Bitcoin sử dụng công nghệ P2P và nó hoạt động mà không có bất kỳ cơ quan bên thứ ba đáng tin cậy nào có thể xuất hiện dưới dạng ngân hàng, kế toán viên công chứng (CA), công chứng viên hoặc bất kỳ dịch vụ tập trung nào khác (Moller, 2018). Chủ sở hữu có toàn quyền kiểm soát đối với bitcoin được sở hữu, có thể sử dụng chúng theo quyết định của riêng mình và không bị ràng buộc về địa lý hoặc sự tham gia của bất kỳ cơ quan tập trung nào. Thiết kế bitcoin là mã nguồn mở, không ai sở hữu hoặc kiểm soát nó. Hơn nữa, nó là một hệ thống thanh toán điện tử an toàn bằng mật mã và nó cho phép các giao dịch liên quan đến tiền ảo dưới dạng mã thông báo kỹ thuật số được gọi là Bitcoin (BTC hoặc bitcoin) (Conti, 2018).
Mặc dù Bitcoin là một trong những ứng dụng blockchain nổi tiếng nhất, nhưng blockchain có thể được áp dụng trong các ứng dụng đa dạng vượt xa tiền điện tử. Phạm vi của các ứng dụng blockchain bao gồm từ tiền điện tử, dịch vụ tài chính, quản lý rủi ro, Internet vạn vật cho đến các dịch vụ xã hội và công cộng. Vì nó cho phép các khoản thanh toán được hoàn tất mà không cần bất kỳ ngân hàng hoặc trung gian nào, nên blockchain có thể được sử dụng trong các dịch vụ tài chính khác nhau như tài sản kỹ thuật số, chuyển tiền và thanh toán trực tuyến.
Uy tín là thước đo quan trọng để đánh giá niềm tin của cộng đồng. Ngày càng có nhiều trường hợp làm sai lệch hồ sơ danh tiếng cá nhân. Ví dụ, trong thương mại điện tử, nhiều nhà cung cấp dịch vụ đăng ký một số lượng lớn khách hàng giả mạo để đạt được danh tiếng cao. Blockchain có khả năng giải quyết vấn đề này.
Blockchain có thể cải thiện tính bảo mật trong các mạng phân tán. Một số tác giả đã đề xuất một môi trường chống phần mềm độc hại mới có tên BitAV, trong đó người dùng có thể phân phối các mẫu chữ ký trên blockchain. Các công nghệ blockchain cũng có thể được sử dụng để cải thiện độ tin cậy của cơ sở hạ tầng bảo mật.
Ngoài nguy cơ lộ dữ liệu cá nhân trước phần mềm độc hại ngày càng tăng, nhiều dịch vụ di động và nhà cung cấp mạng xã hội cũng đang thu thập dữ liệu nhạy cảm. Ví dụ: Facebook đã thu thập hơn 300 petabyte dữ liệu cá nhân kể từ khi thành lập. Thông thường, dữ liệu thu thập được lưu trữ trên máy chủ trung tâm của các nhà cung cấp dịch vụ, có thể dễ bị tấn công bởi mã độc. Blockchain có khả năng cải thiện tính bảo mật của dữ liệu nhạy cảm về quyền riêng tư.
Công nghệ blockchain bao gồm một số cơ chế phòng ngừa (ví dụ: đồng thuận phân tán và mật mã) để giảm rủi ro tấn công mạng. Nó cũng đã được đề xuất như một giải pháp sáng tạo cho các lĩnh vực như thanh toán bù trừ và thanh toán tài sản tài chính, hệ thống thanh toán, hợp đồng thông minh, rủi ro hoạt động trên thị trường tài chính, v.v.
Vào năm 2016, một cách hiểu mới về các mẫu thiết kế để quản lý thông tin vòng đời sản phẩm thông qua công nghệ blockchain. Một nỗ lực được thực hiện để phân tích cách áp dụng công nghệ blockchain để khắc phục các vấn đề về đồng bộ hóa dữ liệu và niềm tin kỹ thuật số liên quan đến kiến trúc quản lý thông tin lấy sản phẩm làm trung tâm.
Năm 2015, Nasdaq đã phát triển một nền tảng dựa trên đám mây (Hình2) được gọi là LINQ (Truy vấn tích hợp ngôn ngữ), được xây dựng trên một blockchain riêng, lưu trữ thông tin về cổ phần hiện tại và các thay đổi liên quan, giá cổ phiếu phát hành trong mỗi vòng đầu tư và thông tin về các lựa chọn cổ phiếu có sẵn. Nền tảng ghi lại các bước riêng lẻ trước và trong khi giao dịch. Do đó, người dùng có thể theo dõi xem ai đã mua cổ phiếu của một công ty cụ thể và cách chúng được bán sau đó. Vào cuối năm 2015, hệ thống này đã thay thế quy trình thủ công trước đây dựa trên các tài liệu và hồ sơ được lưu giữ bởi luật sư, kế toán và chuyên gia tư vấn, cũng như những quy trình dựa trên dữ liệu bảng tính do chính các công ty khởi nghiệp cung cấp, vốn thường dễ bị sai sót.
Hình 2.Nền tảng LINQ của Nasdaq
Theo Nasdaq, các giao dịch đầu tiên được thực hiện cho tổng cộng 6 công ty mới thành lập và các nhà đầu tư của họ đã thành công, sau đó ứng dụng cũng được chuyển sang các lĩnh vực khác. Ngoài việc cải thiện tính minh bạch và cung cấp chức năng lưu giữ hồ sơ, nền tảng này còn mang lại lợi ích bổ sung cho người dùng bằng cách giảm chi phí và đẩy nhanh quá trình. Nasdaq không chuyển toàn bộ khoản tiết kiệm chi phí cho khách hàng như một lợi ích, mà tiếp tục thu phí để đổi lấy việc cung cấp dịch vụ.
Các công nghệ blockchain có khả năng cải thiện công nghệ IoT (Internet vạn vật). Internet vạn vật (IoT), một trong những công nghệ thông tin và truyền thông (ICT) hứa hẹn nhất, đã phát triển mạnh mẽ trong thời gian gần đây. IoT được đề xuất để tích hợp mọi thứ (còn được gọi là đồ vật thông minh) vào Internet và cung cấp cho người dùng nhiều dịch vụ khác nhau. Các ứng dụng tiêu biểu của IoT bao gồm quản lý logistics bằng công nghệ Nhận dạng qua tần số vô tuyến (RFID), nhà thông minh, sức khỏe điện tử, lưới điện thông minh, ngành hàng hải, v.v. Ngành hàng hải là một phần của chuỗi cung ứng hàng hải phức tạp và sử dụng nhiều thông tin, bao gồm một tập hợp các tổ chức được kết nối và phân phối trên toàn cầu, bao gồm các cơ sở hạ tầng quan trọng khác hỗ trợ thương mại thế giới, chẳng hạn như vận tải và cấu trúc cảng. Mặc dù ngành hàng hải có công nghệ tiên tiến, nhưng những đổi mới trong lĩnh vực hàng hải chủ yếu liên quan đến đóng tàu, thăm dò dầu khí, công nghệ khai thác đáy biển và các đổi mới khác – chủ yếu dựa trên kỹ thuật. Ngành công nghiệp này thiếu những đổi mới liên quan đến thủ tục hoạt động và logistics, vừa là thách thức vừa là cơ hội. Một trong những lĩnh vực đổi mới hàng hải hứa hẹn nhất có liên quan đến số hóa, bao gồm phát triển tàu thông minh, hạm đội thông minh và logistics toàn cầu thông minh.
Blockchain vẫn là một công nghệ/khái niệm khá phức tạp đối với phần lớn mọi người/tổ chức chỉ theo kịp các hệ thống đã được thiết lập tốt hiện tại. Có thể mất nhiều năm trước khi phát huy hết tiềm năng và dần dần thâm nhập vào cơ sở hạ tầng kinh tế và xã hội, đặc biệt khi xem xét rằng cần phải thay thế toàn diện cho các hệ thống hiện có do bản chất của blockchain là công nghệ nền tảng.
4. GÓC NHÌN CỦA CÔNG NGHỆ BLOCKCHAIN TRONG LOGISTICS
Chuỗi cung ứng là mạng lưới các tổ chức tham gia, thông qua các mối liên kết, vào các quy trình và hoạt động khác nhau nhằm tạo ra giá trị dưới dạng sản phẩm và dịch vụ đến tay khách hàng cuối cùng.
Sự phát triển của Công nghiệp 4.0 tạo cơ hội cải tiến quy trình trong chuỗi cung ứng. Công nghiệp 4.0 là toàn diện, với việc chuyển giao (một phần) quyền tự chủ, trí thông minh và các quyết định tự trị cho máy móc. Nó cải thiện tính linh hoạt, tốc độ, năng suất và chất lượng của quy trình sản xuất, giúp tăng đáng kể tính bền vững. Nó đặt nền tảng cho việc áp dụng các mô hình kinh doanh mới, quy trình sản xuất và các đổi mới khác.
Điều này sẽ tạo ra một cấp độ tùy chỉnh hàng loạt mới khi ngày càng có nhiều nhà sản xuất công nghiệp đầu tư vào công nghệ logistics 4.0 để nâng cao và tùy chỉnh các dịch vụ của họ. Logistics 4.0 cho phép tích hợp và liên kết tối ưu các quy trình trong phạm vi doanh nghiệp; khi nó thành công, các vấn đề logistics liên quan đến dòng nguyên vật liệu đầu vào và đầu ra, có thể được đơn giản hóa đáng kể. Khi nói đến vận chuyển, xe tải, công-te-nơ và pallet thông minh đang mở ra những phương pháp giám sát mới. Internet vạn vật và dữ liệu lớn là nền tảng cho sự phát triển của Công nghiệp 4.0. Các cảm biến và Internet vạn vật (IoT) đang cho phép các thùng chứa hàng hóa báo cáo khi vượt quá giới hạn giá trị, ví dụ: nhiệt độ, độ nghiêng hoặc cường độ ánh sáng tới. Vận chuyển hàng hóa được chuyển tiếp vẫn có thể nhìn thấy rõ ràng trên toàn bộ chuỗi cung ứng.
Để tận dụng hiệu quả Logistics 4.0 và Công nghiệp 4.0, cần áp dụng cách tiếp cận dữ liệu lớn (big data). Thuật ngữ ‘dữ liệu lớn’ bao gồm khối lượng lớn dữ liệu có cấu trúc và phi cấu trúc, dữ liệu này đang tăng theo cấp số nhân và được phân tích bằng cách sử dụng phân tích và lưu trữ dữ liệu. Phân tích dữ liệu lớn giúp đảm bảo việc ra quyết định tốt hơn. Dữ liệu lớn là cơ sở cho sự phát triển của công nghệ blockchain. Phân tích dữ liệu cung cấp thông tin chính xác, thông qua đó có thể đưa ra các quyết định kịp thời. Công nghệ blockchain cho phép theo dõi an toàn hơn tất cả các loại giao dịch, ví dụ như giao dịch tiền, giao dịch dữ liệu, giao dịch thông tin, v.v. Trong chuỗi cung ứng, công nghệ này có thể giảm đáng kể sự chậm trễ về thời gian, chi phí gia tăng và sai sót của con người. Với công nghệ blockchain trong chuỗi cung ứng, mỗi khi sản phẩm được trao đổi giữa các bên, giao dịch có thể được ghi lại, tạo ra lịch sử lâu dài của sản phẩm cụ thể, từ sản xuất đến bán (từ nhà cung cấp đến khách hàng).
Quản lý chuỗi cung ứng và logistics được coi là lĩnh vực mà blockchain rất phù hợp vì một loạt lý do. Trong suốt vòng đời của sản phẩm, khi sản phẩm chảy xuống chuỗi giá trị (từ sản xuất đến tiêu dùng), dữ liệu được tạo trong mỗi bước có thể được ghi lại dưới dạng giao dịch, do đó tạo ra lịch sử lâu dài của sản phẩm. Trong số đó, công nghệ blockchain có thể đóng góp hiệu quả vào: (i) Ghi lại mọi tài sản đơn lẻ (từ sản phẩm đến thùng chứa) khi nó chảy qua các nút chuỗi cung ứng, (ii) theo dõi đơn đặt hàng, biên lai, hóa đơn, thanh toán và bất kỳ tài liệu chính thức nào khác, và (iii) theo dõi tài sản kỹ thuật số (chẳng hạn như bảo hành, chứng nhận, bản quyền, giấy phép, số sê-ri, mã vạch) một cách thống nhất và song song với tài sản vật chất và các tài sản khác. Những thách thức trong các thông số logistics, chẳng hạn như giao hàng chậm trễ, mất tài liệu, nguồn gốc sản phẩm không xác định, lỗi, v.v., có thể được giảm thiểu và thậm chí tránh được bằng cách triển khai blockchain. Lợi ích của việc tích hợp chuỗi cung ứng với blockchain như sau: tăng tính bền vững, giảm lỗi và chậm trễ, giảm thiểu chi phí vận chuyển, xác định vấn đề nhanh hơn, tăng niềm tin (tin tưởng của người tiêu dùng và đối tác) và cải thiện việc vận chuyển sản phẩm và quản lý hàng tồn kho. Công nghệ blockchain cho phép hiển thị toàn bộ chuỗi cung ứng. Với khả năng hiển thị đầy đủ, nó được coi là thể hiện sự di chuyển của hàng hóa cả về không gian và thời gian trong suốt các giai đoạn và quy trình khác nhau của chuỗi cung ứng, từ điều kiện vật lý của lô hàng tại bất kỳ thời điểm nào, thông qua các biến thể khác nhau của hàng hóa (ví dụ: độ lệch nhiệt độ) và để hỗ trợ việc ra quyết định của các nhà khai thác logistics. Cách kinh doanh hoặc phát triển quy trình kinh doanh này sẽ hoàn thành nhiệm vụ chính của logistics, đó là đưa hàng hóa đến đúng nơi, đúng thời điểm với đúng số lượng và ở trạng thái ban đầu.
Các tính năng chính của blockchain có thể rất hữu ích cho ứng dụng trong chuỗi cung ứng; tính khả dụng công khai mang đến cơ hội theo dõi sản phẩm từ nơi xuất xứ đến khách hàng cuối cùng, cấu trúc phi tập trung cung cấp khả năng tham gia cho tất cả các bên trong chuỗi cung ứng và bản chất bất biến và dựa trên mật mã của nó mang lại sự đảm bảo về tính bảo mật.
Tính minh bạch của chuỗi cung ứng là một trong những lĩnh vực quan trọng nhất (và khó cải thiện nhất) đối với logistics. Một số tác giả đã đưa ra đánh giá về tình trạng hiện tại của công nghệ này và một số ứng dụng của nó. Họ đã thảo luận về tiềm năng của công nghệ như vậy trong chuỗi cung ứng sản xuất và đề xuất tầm nhìn cho chuỗi cung ứng sản xuất “sẵn sàng cho blockchain” trong tương lai. Sản xuất hộp các tông được sử dụng làm ví dụ để chứng minh cách sử dụng công nghệ như vậy trong mạng lưới chuỗi cung ứng toàn cầu.
Bất cứ khi nào hàng hóa và tài liệu liên quan (ví dụ: vận đơn hoặc thông báo gửi hàng) chuyển từ một tác nhân trong chuỗi cung ứng sang một tác nhân khác trong chuỗi cung ứng, các mặt hàng đó có thể bị làm giả hoặc trộm cắp. Để bảo vệ khỏi điều này, công nghệ blockchain liên quan đến việc tạo ra một “mã thông báo” kỹ thuật số, được liên kết với các mặt hàng vật lý khi chúng được tạo. Sau đó, người nhận cuối cùng của vật phẩm có thể xác thực mã thông báo, mã này có thể theo dõi lịch sử của vật phẩm đến điểm xuất phát của nó. Người dùng cuối tin tưởng hơn vào thông tin họ nhận được, vì không một thực thể hoặc nhóm thực thể nào có thể tự ý thay đổi thông tin có trong blockchain. Do dòng chảy tuyến tính của hầu hết hàng hóa từ nguồn nguyên liệu đến người tiêu dùng cuối cùng, blockchain là một công nghệ phù hợp để cho phép truy xuất nguồn gốc chuỗi cung ứng. Vì hàng hóa và “mã thông báo” liên quan của chúng thường không được giao dịch giữa các đối thủ cạnh tranh trong một blockchain nhất định, nên khía cạnh hoạt động này giúp duy trì tính ẩn danh. Như vậy, tính bảo mật của người tham gia có thể được duy trì.
Các quy trình logistics và chuỗi cung ứng có thể được cải thiện đáng kể bằng cách giới thiệu công nghệ blockchain. Ngay cả ứng dụng đơn giản nhất của công nghệ blockchain cũng có thể mang lại lợi ích to lớn cho chuỗi cung ứng. Đăng ký chuyển giao sản phẩm trên sổ cái kỹ thuật số dưới dạng giao dịch giúp xác định dữ liệu chính liên quan đến quản lý chuỗi cung ứng .
5. LỢI ÍCH VÀ THÁCH THỨC CỦA ỨNG DỤNG BLOCKCHAIN TRONG LOGISTICS
Các công ty trong ngành logistics và sản xuất có thể triển khai các khái niệm phi tập trung để theo dõi hàng hóa và container vận chuyển. Do nhu cầu về tính minh bạch cao hơn trong chuỗi cung ứng, cho phép truy xuất nguồn gốc từ đầu đến cuối, nên cần có các giải pháp kỹ thuật toàn diện. Đây thường là một thách thức đối với các giải pháp CNTT tập trung vào các giải pháp tập trung với các quyền truy cập phức tạp. Blockchain hoặc các khái niệm có liên quan có thể cung cấp một biện pháp khắc phục vì chúng đã giải quyết những vấn đề này.
Một số chuỗi cung ứng đã sử dụng công nghệ blockchain, ví dụ, công ty khởi nghiệp UbiMS (Cuộc cách mạng chuỗi cung ứng toàn cầu), đang sử dụng công nghệ blockchain. UbiMS là siêu nền tảng dựa trên đám mây, được cấp bằng sáng chế đầu tiên trên thế giới dưới dạng hệ thống quy trình chuỗi cung ứng 3D (ba chiều) để kết nối nhiều nhà cung cấp hàng hóa với người tiêu dùng trên toàn thế giới và để tái tạo hoàn toàn quy trình chuỗi cung ứng toàn cầu. Đây là cơ sở hạ tầng chuỗi cung ứng dùng chung cho các doanh nhân và doanh nghiệp vừa và nhỏ, được mô hình hóa như một thị trường điện tử được kết nối toàn cầu 3D và hệ thống quy trình chuỗi cung ứng điện tử cho cả giao tiếp và phân phối hàng hóa vật chất. Ví dụ rõ ràng nhất về mạng 3D là Internet, theo nghĩa nó chỉ đơn giản là một siêu nền tảng cho thông tin, kết nối nhiều nguồn thông tin với nhiều người nhận thông tin. Hơn nữa, UbiMS sẽ được phát triển bằng công nghệ blockchain. UbiMS là hệ thống cơ sở hạ tầng chuỗi cung ứng mở phi tập trung đầu tiên.
Vì blockchain được coi là một giải pháp để kết nối và quản lý các thiết bị IoT một cách đáng tin cậy, logistics có thể là một trong những lĩnh vực ứng dụng hứa hẹn nhất, với số lượng lớn các đối tượng IoT có thể có trong môi trường logistics (chẳng hạn như phương tiện, lô hàng, v.v.). Ví dụ: Walmart nhằm mục đích cải thiện việc giao hàng chặng cuối thông qua việc điều phối máy bay không người lái giao hàng bằng cách sử dụng blockchain. Ngoài ra, các thiết bị IoT được kết nối với blockchain cũng có thể sử dụng tiền điện tử, cho phép chúng tương tác tự động với các bên khác thông qua hợp đồng thông minh để tự thanh toán phí và nghĩa vụ, ví dụ: để được ưu tiên tiếp cận các hành lang hàng không bị hạn chế.
Trong bài báo “Hệ thống truy xuất nguồn gốc chuỗi cung ứng nông sản thực phẩm cho Trung Quốc dựa trên công nghệ blockchain và RFID”, các tác giả đã phân tích những ưu điểm và nhược điểm của việc sử dụng công nghệ RFID (Nhận dạng qua tần số vô tuyến) và blockchain trong việc xây dựng nguồn cung cấp nông sản thực phẩm. hệ thống truy xuất nguồn gốc chuỗi. Họ đã trình diễn quá trình xây dựng hệ thống này. Nó có thể đạt được khả năng truy xuất nguồn gốc của thông tin đáng tin cậy trong toàn bộ chuỗi cung ứng thực phẩm nông nghiệp, điều này sẽ đảm bảo an toàn thực phẩm một cách hiệu quả, bằng cách thu thập, chuyển giao và chia sẻ dữ liệu xác thực về thực phẩm nông nghiệp trong các liên kết sản xuất, chế biến, lưu kho, phân phối và bán hàng.
IBM đã cố gắng hợp lý hóa đòn bẩy của blockchain trong chuỗi cung ứng. IBM, hợp tác với Samsung, đã phát triển nền tảng ADEPT (“Đo từ xa ngang hàng phi tập trung tự trị”), sử dụng các yếu tố trong thiết kế cơ bản của bitcoin để xây dựng mạng lưới thiết bị phân tán hoặc Internet vạn vật phi tập trung. ADEPT sử dụng ba giao thức trong nền tảng: Bit Torrent (để chia sẻ tệp), Ethereum (đối với Hợp đồng thông minh) và TeleHash (đối với Nhắn tin ngang hàng).
Blockchain có thể giúp theo dõi kỹ thuật số và xác thực các sản phẩm thực phẩm từ một hệ sinh thái các nhà cung cấp đến các kệ hàng và cuối cùng là đến tay người tiêu dùng (Hình3). IBM, Walmart và Nestle đang mong muốn sử dụng blockchain cho chuỗi cung ứng thực phẩm toàn cầu minh bạch, xác thực và đáng tin cậy hơn. Một số ứng dụng hiện có kết hợp công nghệ blockchain và thực phẩm, với ý tưởng chính là giải quyết các vấn đề an toàn thực phẩm. Động lực của họ nhất quán với mục tiêu xây dựng chuỗi cung ứng thực phẩm an toàn, bền vững và minh bạch.
Nền tảng blockchain IBM dựa trên đám mây cung cấp các khả năng đầu cuối mà khách hàng cần để nhanh chóng kích hoạt và phát triển thành công, vận hành, quản lý và bảo mật mạng lưới kinh doanh của riêng họ. IBM và Maersk coi việc áp dụng blockchain là một cách để đạt được sự cải tiến này; bằng cách cung cấp một cái nhìn duy nhất về tất cả các giao dịch diễn ra giữa một mạng lưới các bên phức tạp, blockchain có thể giúp loại bỏ lãng phí tài nguyên đáng kể. Blockchain có thể giúp tất cả các bên liên quan đến vận chuyển tăng tính bền vững, giảm thiểu hoặc loại bỏ gian lận và sai sót, cải thiện quản lý hàng tồn kho, giảm thiểu chi phí chuyển phát nhanh, giảm sự chậm trễ do thủ tục giấy tờ, lãng phí và xác định vấn đề nhanh hơn. Điều này có thể làm tăng GDP toàn cầu lên gần 5% và tổng khối lượng thương mại lên 15%.
Hình 3.Chuỗi cung ứng blockchain của IBM.
Hackius và Peterson (2017) đã tiến hành một nghiên cứu về blockchain trong logistics. Họ đã tiến hành một cuộc khảo sát trực tuyến và hỏi ý kiến của các chuyên gia logistics về các trường hợp sử dụng sau: rào cản, người hỗ trợ và triển vọng chung của blockchain trong quản lý chuỗi cung ứng và logistics. Hầu hết những người tham gia đều tích cực về công nghệ blockchain và những lợi ích mà nó mang lại. Họ lập luận rằng những lợi ích so với các giải pháp CNTT-TT hiện tại phải được khắc phục cẩn thận hơn và các trường hợp sử dụng phải được khám phá thêm để một ngành khá bảo thủ, như logistics, quan tâm nhiều hơn đến blockchain. Người tham gia có thể truy vấn dữ liệu giao dịch trong blockchain, điều này đảm bảo tính minh bạch của toàn bộ nền tảng. Ngoài ra, dữ liệu trong hệ thống được bảo vệ bằng các thuật toán mã hóa và lưu trữ dữ liệu phân tán. Họ đã kết luận như sau về tiềm năng của blockchain (Hình4):
- XỬ LÝ GIẤY TỜ DỄ DÀNG (vận chuyển container toàn cầu liên quan đến rất nhiều thủ tục giấy tờ tốn thời gian và tiền bạc. Ngoài ra, chứng từ vận chuyển dễ bị mất, giả mạo và gian lận);
- NHẬN DIỆN HÀNG GIẢ (thuốc giả là một vấn đề ngày càng gia tăng đối với chuỗi cung ứng nhà thuốc. Điều này đặc biệt liên quan đến các loại thuốc tân tiến, đắt tiền như thuốc điều trị ung thư. Các nhà thuốc phải đảm bảo bán “đúng hàng” cho người tiêu dùng);
- THEO DÕI XUẤT XỨ (trong chuỗi cung ứng thực phẩm, bùng phát dịch bệnh do thực phẩm là một thách thức đối với các nhà bán lẻ. Họ phải có cái nhìn tổng quan nhanh về nguồn gốc của thực phẩm và những sản phẩm nào khác cũng bị ảnh hưởng và phải được loại bỏ khỏi cửa hàng);
- VẬN HÀNH Internet of Things (các đối tượng logistics được trang bị các cảm biến tạo dữ liệu dọc theo chuỗi cung ứng, ví dụ: về trạng thái của một lô hàng. Dữ liệu này phải được lưu trữ theo cách có thể truy cập và không thể thay đổi).
Hinh 4.Tiềm năng của công nghệ blockchain trong logistics (Hackius, 2017).
Trong trường hợp này, các tác giả nghiên cứu đã xác định các quy trình kinh doanh là một phần của logistics. Họ đã trình bày một nghiên cứu về hiện trạng và kiến thức về công nghệ blockchain trong logistics và chuỗi cung ứng. Nghiên cứu và phân tích được thực hiện bằng cách xem xét ý kiến của chủ sở hữu và nhân viên trong ngành logistics về việc triển khai công nghệ blockchain. Theo phân tích của họ, dựa trên dữ liệu thu thập được trong quá trình thử nghiệm, việc triển khai công nghệ blockchain vào các hoạt động logistics được coi là rất tích cực (Hackius, 2017).
Theo thông tin được công bố trên các trang Web chính thức của DHL, có tới 10% vận đơn chứa dữ liệu không chính xác có thể dẫn đến kiện tụng và tranh chấp. Công nghệ blockchain có thể có một vai trò quan trọng trong việc cải thiện các quy trình trong logistics và do đó, giảm thiểu những vấn đề này. Điều này sẽ đặc biệt rõ ràng với việc triển khai thêm công nghệ blockchain trong việc tạo ra các hợp đồng thông minh. Loại hợp đồng như vậy có thể số hóa các dịch vụ thương mại và cải thiện các quy trình kinh doanh cơ bản. Một trong những công ty khởi nghiệp đầu tiên sử dụng hợp đồng thông minh trong logistics hàng hải là ShipChain. ShipChain là một công ty đã dự tính một hệ thống dựa trên blockchain để theo dõi hàng hóa từ khi chúng rời khỏi nhà máy cho đến khi giao hàng đến đích cuối cùng (khách hàng). Tự động hóa quy trình dựa trên tiền tệ kỹ thuật số (được gọi là “mã thông báo SHIP – token SHIP”). Các bên liên quan của nền tảng ShipChain mua token SHIP để thanh toán cho hàng hóa và các giao dịch được thực hiện bằng nền tảng ShipChain. Mô hình kinh doanh này cho phép dữ liệu và giao dịch lâu dài và tạo điều kiện chia sẻ thông tin, do đó nâng cao tính minh bạch của nền tảng lên mức cao nhất có thể.
Nói chung, một số điểm yếu và mối đe dọa liên quan đến công nghệ blockchain được xác định. Công nghệ blockchain gặp phải các vấn đề về khả năng mở rộng và hiệu suất. Tất cả các nút trong chuỗi phải xử lý tất cả các giao dịch và điều này gây ra vấn đề với việc triển khai quy mô lớn và đặc biệt là toàn cầu. Công nghệ này rất tốn năng lượng và các tính toán bằng chứng tiêu tốn một lượng đáng kể năng lượng của bộ xử lý. Quyền riêng tư của người dùng có thể bị giảm do tất cả các nút đều chứa một bản sao đầy đủ của sổ cái và không có cơ quan trung ương nào để liên hệ trong trường hợp vi phạm bảo mật rõ ràng. Hơn nữa, công nghệ vẫn còn rất non nớt, không có tiêu chuẩn cơ bản duy nhất, các khái niệm khó nắm vững và cần có sự can thiệp của lập trình ngay cả trong các hình thức triển khai đơn giản nhất. Các mối đe dọa đối với việc triển khai blockchain là bổ sung cho những điểm yếu đã được xác định. Tính mới của công nghệ vẫn có nghĩa là sự miễn cưỡng của những người chơi công nghệ chính trong việc áp dụng nó. Với nhiều mức độ khác nhau, công nghệ này có thể được coi là không an toàn và không đáng tin cậy. Ngoài ra, việc thiếu quy định tạo ra sự không an toàn, bởi vì một số khía cạnh của công nghệ hợp đồng thông minh có thể được thị trường logistics chấp nhận, nhưng bị kiểm soát quá mức hoặc thậm chí bị coi là bất hợp pháp.
6. KẾT LUẬN
Công nghệ blockchain cung cấp một nền tảng sáng tạo cho một cơ chế giao dịch phi tập trung và minh bạch mới trong ngành công nghiệp và kinh doanh. Các tính năng của công nghệ này làm tăng sự tự tin thông qua tính minh bạch trong bất kỳ giao dịch dữ liệu, hàng hóa và nguồn tài chính nào. Công nghệ blockchain có thể dễ dàng cung cấp các hoạt động kinh doanh an toàn trong lĩnh vực logistics. Nền tảng công nghệ dựa trên một hệ thống phi tập trung và nó tạo ra một bản ghi vĩnh viễn có thể được chia sẻ và truy cập công khai. Ngoài các dịch vụ tài chính (chẳng hạn như tài sản kỹ thuật số, chuyển tiền và thanh toán trực tuyến) và tiền điện tử, công nghệ blockchain có thể được sử dụng cho các ứng dụng trong quản lý rủi ro, Internet vạn vật (bao gồm quản lý logistics với RFID, nhà thông minh, sức khỏe điện tử, lưới điện thông minh, công nghiệp hàng hải, v.v.) và trong các dịch vụ xã hội và công cộng (ví dụ: trong công nghệ blockchain thương mại điện tử có khả năng giải quyết vấn đề khách hàng giả mạo).
Công nghệ blockchain cho phép theo dõi an toàn hơn tất cả các loại giao dịch (giao dịch tiền, giao dịch dữ liệu, giao dịch thông tin, v.v.). Trong lĩnh vực logistics, công nghệ blockchain có thể giảm đáng kể sự chậm trễ về thời gian, chi phí gia tăng và lỗi của con người.
Việc sử dụng công nghệ RFID và blockchain trong việc xây dựng hệ thống truy xuất nguồn gốc chuỗi cung ứng nông sản thực phẩm có thể cho phép truy xuất nguồn gốc với thông tin đáng tin cậy trong toàn bộ chuỗi cung ứng nông sản thực phẩm, đảm bảo an toàn thực phẩm một cách hiệu quả bằng cách thu thập, chuyển giao và chia sẻ thông tin xác thực. dữ liệu nông sản thực phẩm trong liên kết sản xuất, chế biến, kho bãi, phân phối, bán hàng.
Blockchain có thể giúp theo dõi kỹ thuật số và xác thực các sản phẩm thực phẩm từ một hệ sinh thái các nhà cung cấp đến các kệ hàng và cuối cùng là đến khách hàng cuối cùng. Nền tảng blockchain của IBM cung cấp các khả năng đầu cuối mà khách hàng cần để nhanh chóng kích hoạt và phát triển thành công, vận hành, quản lý và bảo mật mạng lưới kinh doanh của riêng họ. Công nghệ blockchain có thể là giải pháp để cải thiện tổng thể hoạt động logistics, nó có thể giúp giảm hoặc loại bỏ gian lận và sai sót, giảm thiểu chi phí, giảm lãng phí và chậm trễ, cải thiện quản lý hàng tồn kho và có thể giúp xác định vấn đề nhanh hơn.
Cuối cùng, bằng cách sử dụng công nghệ blockchain, những thách thức mà lĩnh vực logistics gặp phải có thể được giảm thiểu hoặc thậm chí loại bỏ và tính bền vững có thể được tăng lên đáng kể. Dựa trên nghiên cứu trước đây, các kết luận phù hợp được rút ra về những trở ngại và lợi thế có thể có trong việc triển khai công nghệ blockchain. Công nghệ này có thể hỗ trợ các nhiệm vụ logistics: nó có thể được sử dụng để theo dõi đơn đặt hàng, thay đổi đơn hàng và chứng từ vận chuyển, đồng thời có thể giúp chia sẻ thông tin về quy trình sản xuất và giao hàng. Công nghệ blockchain có tiềm năng phát triển và ứng dụng rất lớn trong lĩnh vực logistics và chuỗi cung ứng, đưa ra những thách thức cần nghiên cứu thêm.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Berke, A. How Safe are Blockchains? It Depends Harvard Business review. Available online: https://hbr.org/2017/03/how-safe-are-blockchains-it-depends (accessed on 30 August 2018).
Czepluch, J.S.; Lollike, N.Z.; Malone, S.O. The use of Block Chain Technology in Different Application Domains Bachelor Project in Software Development. Available online: http://www.lollike.org/bachelor.pdf (accessed on 13 March 2018).
Conti, M.; Kumar, E.S.; Lal, C.; Ruj, S.; E, S.K. A Survey on Security and Privacy Issues of Bitcoin. IEEE Communications Surveys & Tutorials 2018, 20, 3416–3452.
CoinMarketCap. Available online: https://coinmarketcap.com/ (accessed on 10 May 2018).
Faioli, M.; Petrilli, E.; Faioli, D. Blockchain, Contratti e lavoro. La ri-rivoluzione del digitale nel mondo produttivo e nella PA. Available online: https://www.researchgate.net/publication/309180158_Blockchain_contratti_e_lavoro_La_ri-rivoluzione_del_digitale_nel_mondo_produttivo_e_nella_PA (accessed on 12 December 2017).
Francisco, K.; Swanson, D. The Supply Chain Has No Clothes: Technology Adoption of Blockchain for Supply Chain Transparency. Logistics 2018, 2, 2. [CrossRef]
Giungato, P.; Rana, R.; Tarabella, A.; Tricase, C. Current Trends in Sustainability of Bitcoins and Related Blockchain Technology. Available online: https://www.mdpi.com/2071-1050/9/12/2214 (accessed on 13 March 2018).
Haber, S.; Stornetta, W. How to time-stamp a digital document. J. Cryptol. 1991, 3, 99–111. [CrossRef]
Hackius, N.; Petersen, M. Blockchain in Logistics and Supply Chain: Trick or Treat. Available online: https://tubdok.tub.tuhh.de/bitstream/11420/1447/1/petersen_hackius_blockchain_in_scm_and_logistics_hicl_2017.pdf (accessed on 12 December 2017).
Lindman, J.; Rossi, M.; Tuunainen, V.K. Opportunities and Risks of Blockchain Technologies in Payment—Aresearch agenda. In Proceedings of the 50th Hawaii International Conference on System Sciences, HICSS/IEEE Computer Society, Waikoloa, HI, USA, 4–7 January 2017; pp. 1533–1542.
Mattila, J.; Seppälä, T. Blockchains as a Path to a Network of Systems—An Emerging New Trend of the Digital Platforms in Industry and Society. Available online: https://ideas.repec.org/p/rif/report/45.html (accessed on 12 December 2017).
Moller, A.P. Maersk (MAERSKb.CO) and IBM (NYSE: IBM). Available online: https://www-03.ibm.com/press/us/en/pressrelease/53602.wss (accessed on 20 February 2019).
Partala, J. Provably Secure Covert Communication on Blockchain. Cryptography 2018, 2, 18. [CrossRef]
Radziwill, N. Blockchain Revolution: How the Technology Behind Bitcoin is Changing Money. Busin. World. Quality Manag. J. 2018, 25, 64–65.
Romano, D.; Schmid, G. Beyond Bitcoin: A Critical Look at Blockchain-Based Systems. Cryptography 2017, 1, 15. [CrossRef]
Seebacher, S.; Schüritz, R. Blockchain Technology as an Enabler of Service Systems: A Structured Literature Review. Springer Nature 2017, 279, 12–23.
Szabo, N. Formalizing and Securing Relationships on Public Networks. Available online: http://journals.uic.edu/ojs/index.php/fm/article/view/548/469 (accessed on 11 August 2017).
TechBullion. Who Invented Blockchain Technology? Available online: https://www.techbullion.com/ (accessed on 8 May 2018).
Wright, A.; De Filippi, P. Decentralized Blockchain Technology and the Rise of Lex Cryptographia. Available online: http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2580664 (accessed on 3 July 2017).
Yli-Huumo, J.; Ko, D.; Choi, S.-J.; Park, S.; Smolander, K. Where Is Current Research on Blockchain Technology?—A Systematic Review. PLoS ONE 2016, 11, e0163477. [CrossRef] [PubMed]
Zhao, J.L.; Fan, S.; Yan, J. Overview of business innovations and research opportunities in blockchain and introduction to the special issue. Finan. Innov. 2016, 2, 12. [CrossRef]
Zyskind, G.; Nathan, O.; Pentland, A.S. New Solutions for Cybersecurity; Chapter 15: Enigma: Decentralized Computation Platform with Guaranteed Privacy; The MIT Press: Cambridge, MA, USA, 2018. [CrossRef]
